Η σχέση του ανθρώπου με τα κατοικίδια ζώα συντροφιάς ξεκίνησε εδώ και πάρα πολλά χρόνια όταν άρχισε και η εξημέρωσή τους. Τα παιδιά αγαπούν ιδιαίτερα τα ζώα. Τα κίνητρα των παιδιών για απόκτηση ενός ζώου πιθανόν να είναι η παρέα και το παιχνίδι. Το παιχνίδι αποτελεί την καλύτερη μορφή μάθησης για τα παιδιά καθώς και μια από τις βασικές τους ανάγκες. Όμως τα οφέλη που έχει να πάρει ένα παιδί από αυτή τη συμβίωση είναι πολλαπλά σε ψυχοκοινωνικό επίπεδο.
Τα παιδιά που έχουν κατοικίδια ζώα έχουν την ευκαιρία για μάθηση, για ανάπτυξη της συναισθηματικής τους νοημοσύνης, για ανάπτυξη του αισθήματος της ευθύνης και για περισσότερη σωματική άσκηση. Επίσης έχει παρατηρηθεί ότι αυτά έχουν περισσότερη αυτοπεποίθηση και αισθήματα κοινωνικής ευθύνης.
Τα παιδιά διδάσκονται για τα συναισθήματα των άλλων και τα για δικά τους μέσα από την αλληλεπίδραση. Ένα βασικό χαρακτηριστικό της συναισθηματικής Νοημοσύνης σύμφωνα μα τον Goleman είναι η «ενσυναίσθηση» δηλαδή η ικανότητα του ατόμου να αντιλαμβάνεται και να κατανοεί τα συναισθήματα του άλλου. Ο σκύλος επειδή είναι ένα ζώο πολύ επικοινωνιακό προσφέρει μιαν εξαιρετική ευκαιρία για την ανάπτυξη της «ενσυναίσθησης» στο παιδί. Βέβαια σε αυτή την διαδικασία μάθησης είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος των γονιών.
Η ενσυναίσθηση βοηθά το άτομο στην οριοθέτηση της δικής του συμπεριφοράς αναγνωρίζοντας και σεβόμενο τις ανάγκες του άλλου. Σε αυτή την περίπτωση η οριοθέτηση δεν επιβάλλεται από τους γονείς στο παιδί αλλά προέρχεται από το ίδιο το άτομο σαν μια ικανότητα αυτορύθμισης
Η επίδραση των ζώων στα παιδιά είναι ευεργετική για πολλούς λόγους. Τους παρέχεται, μέσω των ζώων συναισθηματική υποστήριξη και αίσθημα ασφάλειας . Σε σχετική μελέτη βρέθηκε ότι τα νήπια και βρέφη που μεγαλώνουν με ζώο συντροφιάς, δεν γλείφουν τον αντίχειρά τους, κλασσικό παράδειγμα συναισθηματικής ανασφάλειας.
Μέσω της φροντίδας του ζώου αναπτύσσεται στο παιδί η υπευθυνότητα, η φροντίδα για τους άλλους και η αίσθηση ικανότητας. Το παιδί νιώθει χρήσιμο. Η αυτοπεποίθηση και η αυτοεκτίμηση του ενδυναμώνονται.
Τι μαθαίνουν τα παιδιά από τα ζώα;
Τα παιδιά που μεγαλώνουν με κατοικίδια έχουν τη δυνατότητα να μάθουν εμπειρικά για το κύκλο της ζωής όπως η αναπαραγωγή, η γέννηση, τα γηρατειά , η ασθένεια και ο θάνατος. Μέσω της παρατήρησης, θα κατανοήσει βιωματικά τις αναλογίες της ανθρώπινης ζωής και της ζωής των ζώων αποκτώντας μια καλύτερη επαφή ε τη δική του φύση και τις υπαρξιακές της διαστάσεις.
Σύμφωνα με πολλές ψυχολογικές θεωρίες , η βιωματική μέθοδος γνώσης, η εμπειρία, ενισχύει ουσιαστικά το άτομο. Αυτά τα παιδιά αντιμετωπίζουν τη ζωή πιο ρεαλιστικά και αντιμετωπίζουν πιο εύκολα τις διάφορες απώλειες στη ζωή τους. Τα ζώα συντροφεύουν τον άνθρωπο στη μοναξιά του. Σύμφωνα με στοιχεία επιστημονικών μελετών , η θεραπευτική συμβολή των ζώων, συντροφιάς σε παιδιά, με προβλήματα: νοσολογικά, συναισθηματικά και συμπεριφοράς είναι ανεκτίμητη.
Η παιδική ωμότητα απέναντι στα ζώα προμηνύει ενήλικη επιθετικότητα και εγκληματικότητα. Ένα από τα χειρότερα πράγματα που μπορούν να συμβούν σε ένα παιδί σε σχέση με τη μετέπειτα ενήλική του ζωή , είναι να βασανίσει ή να σκοτώσει ένα ζώο και να μην έχει συνέπειες.
Η παιδική εγκληματικότητα κατά των ζώων αποτελεί ένα δείκτη του πως θα εξελιχθεί το παιδί αργότερα ως ενήλικας. Μαθαίνοντας από νωρίς στο παιδί το σεβασμό προς τα ζώα, του προσφέρουμε ένα πολύτιμο εφόδιο για ένα σωστό τρόπο συμπεριφοράς ενάντια στη «Βία».
Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι μέσω των κατοικίδιων ζώων καλλιεργούνται στα παιδιά οι αξίες του ανθρωπισμού, της οικολογικής συνείδησης, της ηθικής ευθύνης του αλτρουισμού. Όλα τα πιο πάνω αποτελούν μόνο κάποια από τα οφέλη της συμβίωσης του παιδιού με ένα κατοικίδιο ζώο. Οι γονείς διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη επιτυχία αυτής της διαδικασίας. Η επιλογή του ζώου, η προστασία των παιδιών από τις μολύνσεις που πιθανόν μπορούν να υποστούν από αυτά, η ηλικία των παιδιών , ο χώρος τον οποίον διαθέτουν καθώς , η προθυμία και συμμετοχή των ιδίων των γονιών στη φροντίδα αυτών είναι παράγοντες τους οποίους θα πρέπει να λάβουν υπόψη οι γονείς πριν την απόφαση για απόκτηση ενός ζώου στο σπίτι.
Δώρα Παπαγεωργίου
Κλινική Ψυχολόγος
