Πλήρη αδυναμία να αξιοποιήσει αποτελεσματικά την εθελοντική προσφορά χιλιάδων Ελλήνων πολιτών, στον τομέα της δασοπροστασίας, εμφανίζει η ελληνική πολιτεία. Σε αυτή τη διαπίστωση καταλήγει διετής έρευνα του WWF Ελλάς, τα συμπεράσματα της οποίας παρουσιάζονται στην πρόταση «Εθελοντισμός, δασοπροστασία και δασοπυρόσβεση στην Ελλάδα».
Παρότι η συνεισφορά των εθελοντών αποτελεί βασικό εργαλείο για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών, η αξιοποίησή τους παραμένει ζητούμενο. Τόσο οι εθελοντές του Πυροσβεστικού Σώματος (Π.Σ.), όσο και οι εθελοντικές ομάδες της Πολιτικής Προστασίας (Π.Π.), βρίσκονται στο περιθώριο του εθνικού συστήματος δασοπροστασίας. Ο κρατικός μηχανισμός αδυνατεί να αξιολογήσει συστηματικά την προσφορά τους, να καλύψει καίριες ανάγκες τους και να τους εντάξει σε ένα λειτουργικό πλαίσιο συντονισμού με τις υπόλοιπες υπηρεσίες.
Υπό τις συνθήκες αυτές, όσοι έχουν τη διάθεση να αντιπαρέλθουν αυτή την απαξιωτική στάση της Πολιτείας, αναγκάζονται να προσφέρουν το έργο τους χωρίς ασφαλιστική και εργασιακή κάλυψη και να καλύπτουν ακόμη και με προσωπικούς τους πόρους στοιχειώδη έξοδα, όπως ο ατομικός προστατευτικός εξοπλισμός και υλικά για τους εθελοντές του Π.Σ. Χαρακτηριστικό άλλωστε αυτής της κατάστασης αποτελεί το γεγονός ότι οι περισσότερες εθελοντικές ομάδες είναι υποχρεωμένες να καταβάλλουν προς το κράτος τα τέλη κυκλοφορίας των πυροσβεστικών τους οχημάτων.
Συνοπτικά, τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα το συγκεκριμένο σύστημα εθελοντισμού, είναι τα παρακάτω:
Ανυπαρξία ουσιαστικής ένταξης των εθελοντών στην οργάνωση της δασοπροστασίας και ελλιπέστατες προσπάθειες αναβάθμισης αυτής της συνεργασίας μέσω κοινών δράσεων προπαρασκευής, εκπαίδευσης, συντονισμού κ.ο.κ
Κενά στη σχετική νομοθεσία και ελλιπής εφαρμογή της υπάρχουσας, ειδικά σε ότι αφορά στα ζητήματα ασφάλισης, εκπαίδευσης, αξιολόγησης και συντονισμού.
Απουσία ενός αποτελεσματικού συστήματος καταγραφής, αξιολόγησης, κατηγοριοποίησης, διαχείρισης και ελέγχου των εθελοντών και εθελοντικών ομάδων που είναι ενταγμένοι στο μητρώο της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας. Ως συνέπεια αυτού. το Π.Σ. αδυνατεί να αξιοποιήσει εθελοντές, των οποίων τις δυνατότητες αγνοεί επισήμως. Επιπλέον, η διάθεση των δημόσιων οικονομικών ενισχύσεων δεν βασίζεται σε κανένα αντικειμενικό κριτήριο και γίνεται με μία «κατά κεφαλήν» προσέγγιση.
Ανυπαρξία ικανού πλέγματος κινήτρων και παροχών προς τους εθελοντές, το οποίο να μπορεί αν μη τι άλλο να εγγυηθεί ότι η κοινωνική προσφορά τους δεν θα συνεπάγεται προσωπικό κόστος.
«Η διεθνής εμπειρία καταδεικνύει ότι η αξιοποίηση του εθελοντισμού αποτελεί μονόδρομο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των πυρκαγιών» δηλώνει ο Κωνσταντίνος Λιαρίκος, Υπεύθυνος Περιβαλλοντικών Προγραμμάτων του WWF Ελλάς. «Η πολιτεία έχει χρέος προς το περιβάλλον και τους πολίτες να λύσει όλα τα χρόνια σχετικά προβλήματα και να δημιουργήσει ένα αποτελεσματικό και διαφανές πλαίσιο εθελοντισμού».
Απέναντι σε όλα αυτά τα προβλήματα, η πρόταση του WWF Ελλάς διατυπώνει ρεαλιστικές λύσεις, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι παρακάτω:
* Εφαρμογή ικανών κινήτρων για την προσέλκυση των εθελοντών, και την αποζημίωση των εξόδων που αναλαμβάνουν κατά την προσφορά του έργου τους.
* Σαφή και αξιοκρατικά κριτήρια για την ένταξη εθελοντών στις τάξεις του Π.Σ. και τακτική αξιολόγησή τους.
* Άμεση επίλυση των προβλημάτων που αφορούν στην εκπαίδευση, πιστοποίηση και ασφάλιση των εθελοντών της ΓΓΠΠ καθώς και άμεση αναβάθμιση του συστήματος καταγραφής και αξιολόγησής τους, στη βάση ποσοτικών και ποιοτικών κριτηρίων.
* Άμεση αναθεώρηση του συστήματος διαχείρισης των πόρων που δίνονται στις εθελοντικές ομάδες της ΓΓΠΠ.
* Αναθεώρηση του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου που αφορά στους εθελοντές του Π.Σ. και σαφής εφαρμογή των προβλεπόμενων ρητρών.
Περισσότερες πληροφορίες:
Κωνσταντίνος Λιαρίκος, Υπεύθυνος Περιβαλλοντικών Προγραμμάτων WWF Ελλάς, τηλ: 210 33 14 893, c.liarikos@wwf.grΑυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.
Κίμωνας Παντελίδης, Συνεργάτης Δασικών Προγραμμάτων - Τομέας Δασοπροστασίας και Εθελοντισμού WWF Ελλάς,
Τηλ: 210 33 14 893, k.pantelides@wwf.gr
