Δεν είστε υπέρβαροι ούτε παχύσαρκοι. Η ζυγαριά και ο Δείκτης Μάζας Σώματος αποδεικνύουν ότι όχι μόνον έχετε κανονικό σωματικό βάρος, αλλά αυτό βρίσκεται στα κατώτερα όρια του φυσιολογικού. Συνεπώς, η καρδιοπάθεια δεν συνιστά απειλή για εσάς. Σωστά; «Λάθος», απαντά ο δρ Αρμάν Ασκάρι, καρδιολόγος στην Κλινική Κλίβελαντ. «Το να είναι κανείς αδύνατος δεν είναι αυτομάτως συνώνυμο με την υγεία».
Παρ' ότι τα περιττά κιλά πιέζουν την καρδιά, αναγκάζοντάς τη να δουλεύει πιο σκληρά για να τροφοδοτεί το σώμα με αίμα, το σωματικό βάρος αποτελεί μία μόνον από τις παραμέτρους από τις οποίες εξαρτάται η καρδιαγγειακή υγεία.
«Μερικές φορές, το να είναι κανείς αδύνατος τού παρέχει ψευδές αίσθημα ασφαλείας», τονίζει ο δρ Ασκάρι. «Η καρδιοπάθεια και το έμφραγμα δεν κάνουν διακρίσεις ανάμεσα στους λεπτούς και στους χοντρούς, στους άντρες και στις γυναίκες. Τα κιλά αποτελούν ένα μικρό κομμάτι στο παζλ της καρδιολογικής υγείας».
Ποια είναι τα άλλα κομμάτια; Ο δρ Ασκάρι τα χωρίζει σε δύο κατηγορίες: σε αυτά για τα οποία ουδείς μπορεί να κάνει κάτι και σε εκείνα τα οποία όλοι μπορούν να επηρεάσουν.
Οι ανεξέλεγκτοι παράγοντες κινδύνου
* Η ηλικία. Οι πιθανότητες να εκδηλώσει κανείς καρδιοπάθεια αυξάνονται με την ηλικία. Περίπου 85% των ανθρώπων που πεθαίνουν από αιτίες που σχετίζονται με την την καρδιά είναι 65 ετών και άνω.
* Το φύλο. Οι άνδρες διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου απ' ό,τι οι γυναίκες _ για τις οποίες όμως αυτό ισχύει μόνον έως την εμμηνόπαυση.
* Η εμμηνόπαυση. Μετά την κλιμακτήριο, οι πιθανότητες μιας γυναίκας να παρουσιάσει καρδιοπάθεια αυξάνονται σταθερά και περίπου μέχρι τα 60 της χρόνια εξισώνονται με αυτές των ανδρών συνομηλίκων της.
* Το οικογενειακό ιστορικό. Ο κίνδυνος να αναπτύξει κανείς στεφανιαία νόσο αυξάνεται εάν οι γονείς, τα αδέλφια ή οι θείοι του έχουν τη νόσο. Αν μάλιστα οι πρόγονοί του την εκδήλωσαν σε νεαρή ηλικία, κινδυνεύει κι αυτός να την παρουσιάσει νέος.
Οι κακές συνήθειες
Στους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο αναπτύξεως στεφανιαίας νόσου και όλοι μπορούν να επηρεάσουν ανήκει το σωματικό βάρος. Όμως υπάρχουν και πολλοί άλλοι, για τους οποίους ο δρ Ασκάρι εφιστά την προσοχή:
* «Κακή» (LDL) χοληστερόλη και τριγλυκερίδια. Συνιστάται να ελέγχεται μία φορά τον χρόνο, από την ηλικία των 20 ετών και μετά, τα επίπεδα και των δύο στο αίμα σας. Αν, όμως, έχετε οικογενειακό ιστορικό αυξημένης χοληστερόλης, πρέπει να αρχίζετε νωρίτερα το ετήσιο τσεκ απ. Για να μειώσετε την LDL χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδιά σας πρέπει να τρώτε λίγα ζωικής προέλευσης τρόφιμα (ιδίως κόκκινο κρέας και πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα) και γλυκά, και να τρώτε πολλά φυτικής προέλευσης τρόφιμα (φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά και ψωμί ολικής αλέσεως) και ψάρια.
* «Καλή» (HDL) χοληστερόλη. Η «καλή» χοληστερόλη απομακρύνει την «κακή» από τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων και την επιστρέφει στο ήπαρ, μέσω του οποίου μπορεί να αποβληθεί από τον οργανισμό. Τα υψηλά επίπεδά της προστατεύουν από την καρδιοπάθεια. Για να την αυξήσετε, πρέπει να τρώτε ό,τι συνιστάται για μείωση της «κακής» χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων. Να την ελέγχετε μία φορά τον χρόνο, μαζί με την «κακή» (LDL) χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια. Στο πλαίσιο του τσεκ απ, ο γιατρός θα μετράει και την ολική χοληστερόλη σας _ είναι περίπου το άθροισμα της «καλής» με την «κακή».
* Αρτηριακή πίεση. Η αυξημένη αρτηριακή πίεση εντείνει τον φόρτο εργασίας στην καρδιά και στους νεφρούς, με συνέπεια να αυξάνει τον κίνδυνο εμφράγματος, καρδιακής ανεπάρκειας, εγκεφαλικού επεισοδίου και νεφροπάθειας. Να τη μετράτε μία φορά τον χρόνο, στο πλαίσιο του ετήσιου τσεκ απ.
* Σάκχαρο. Τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα εντείνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιοπάθειας, επειδή προκαλούν βλάβες στα αιμοφόρα αγγεία. Επιπλέον, τα άτομα με διαβήτη έχουν συχνά (στο 80% των περιπτώσεων) ταυτοχρόνως και άλλα προβλήματα υγείας, όπως υπέρταση, αυξημένη χοληστερόλη και τριγλυκερίδια κ.τ.λ. Συνεπώς, το να έχει κανείς φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου είναι πάρα πολύ σημαντικό για την καρδιολογική του υγεία. Τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα πρέπει επίσης να ελέγχονται μία φορά τον χρόνο.
* Άσκηση. Η καρδιά είναι ένας μυς και όπως όλοι οι μύες χρειάζεται γυμναστική για να είναι γερή και δυνατή. Μισή ώρα γυμναστική την ημέρα, πέντε ημέρες την εβδομάδα, θεωρείται το ελάχιστο που πρέπει να κάνουμε. Πολύ καλή γυμναστική για όλους θεωρείται το περπάτημα με γρήγορο βήμα, αλλά μεγαλύτερο όφελος αποκομίζει κανείς εάν προοδευτικά κατορθώσει να ασχολείται με πιο έντονες ασκήσεις, όπως το τζόγγινγκ. Συμβουλευθείτε έναν γιατρό πριν αρχίσετε να γυμνάζεστε.
* Υγιεινή διατροφή. Είτε ο στόχος είναι η πρόληψη της καρδιοπάθειας είτε η αποφυγή περισσότερων βλαβών επειδή αυτή έχει ήδη αναπτυχθεί, η παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή είναι η καλύτερη επιλογή. Η διατροφή αυτή είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά ολικής αλέσεως, ψάρια, ξηρούς καρπούς, γαλακτοκομικά προϊόντα λίγων λιπαρών, ενώ το κύριο είδος λίπους που περιέχει είναι το ελαιόλαδο.
* Στρες. Μελέτες έχουν δείξει πως το στρες μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου, επειδή αυξάνει _ μεταξύ άλλων _ την αρτηριακή πίεση. Ο καρδιολόγος δρ Αρμάν Ασκάρι συνιστά να μάθετε να ελέγχετε το στρες σας, χρησιμοποιώντας τεχνικές χαλάρωσης όπως οι μαλάξεις, το τάι τσι, η γιόγκα, η σωστή διαχείριση του χρόνου σας και το να θέτετε ρεαλιστικούς στόχους.
* Αλκοόλ. Το πολύ αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια και εγκεφαλικό, ενώ σχετίζεται επίσης με αυξημένα τριγλυκερίδια, καρδιακή αρρυθμία, παχυσαρκία, ηπατοπάθειες και καρκίνο. Μην υπερβαίνετε τα δύο ποτά την ημέρα αν είστε γυναίκα και τα τρία αν είστε άντρας.
* Ισορροπία. Να θυμάστε ότι όταν το θέμα είναι η καρδιολογική υγεία, δεν αρκεί να ελέγχετε μόνο έναν παράγοντα. «Το κλειδί είναι να βρείτε την σωστή ισορροπία σε όλους _ δηλαδή να βλέπετε την συνολική εικόνα και όχι μόνο ένα κομμάτι της», επισημαίνει ο δρ Ασκάρι.
Επιμέλεια: Ρούλα Τσουλέα
