Εκατοντάδες χέρια υψώνονται και έπειτα κατεβαίνουν. Δάχτυλα πιέζουν και μετά ελευθερώνουν πλήκτρα. Αντίχειρες στρέφονται προς τα πάνω και άλλοι προς τα κάτω. Έτσι ψηφίζουν οι ευρωβουλευτές – μια πραγματικά νοηματική γλώσσα. Αλήθεια, ξέρετε σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται το ηλεκτρονικό σύστημα; Είναι η ψήφος ονομαστική ή μυστική; Ανακαλύψτε όλα όσα πρέπει να ξέρετε εν όψει της προσεχούς Συνόδου Ολομέλειας, που θα διεξαχθεί στις 14-17 Σεπτεμβρίου 2009.
Αν πιστέψουμε τις στατιστικές, από την έναρξη της εκλογικής τους θητείας τον Ιούλιο του 2004 οι ευρωβουλευτές έχουν ψηφίσει περισσότερες από 25.400 φορές κατά τη διάρκεια 95 Συνόδων Ολομέλειας. Η ψηφοφορία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διεξάγεται κυρίως δια ανάτασης των χειρών, όπως γινόταν στην αρχαία Ελλάδα. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ρίχνει ένα βλέμμα στα ανυψωμένα χέρια και κρίνει ποια άποψη συγκεντρώνει την πλειοψηφία, χωρίς να καταμετρά τον ακριβή αριθμό των ψήφων υπέρ ή κατά. Όταν απαιτείται μια απλή πλειοψηφία (δηλ. η πλειοψηφία των μελών που παρίστανται), η διαδικασία είναι γενικώς γρήγορη και απλή.
Ορισμένες, όμως, φορές η διαφορά είναι μικρή και η απόφαση του προέδρου μπορεί να αμφισβητηθεί από ευρωβουλευτές που σηκώνουν τα χέρια τους και καλούν για "έλεγχο". Ο πρόεδρος μπορεί επίσης να αποφασίσει ότι το αποτέλεσμα είναι αμφιλεγόμενο. Στις περιπτώσεις αυτές επαναλαμβάνεται η ψηφοφορία με τη χρήση ηλεκτρονικού συστήματος. Οι ευρωβουλευτές δεν σηκώνουν πια τα χέρια τους -αντί για αυτό πατούν ένα πλήκτρο (υπέρ, κατά ή αποχή) στο ειδικό πλαίσιο πάνω στα έδρανά τους. Κάθε ευρωβουλευτής πρέπει να επαληθεύσει την ταυτότητά του, σύροντας μια ηλεκτρονική κάρτα στο πλαίσιο.
Ποιοί ψήφισαν υπέρ και ποιοί κατά;
Σε μια ηλεκτρονική ψηφοφορία, τα ακριβή αποτελέσματα της ψήφου εμφανίζονται στις οθόνες της αίθουσας. Το σύστημα αυτό είναι χρήσιμο για ψηφοφορίες για τις οποίες έχει διατυπωθεί κάποια ένσταση και για τις ψηφοφορίες της απόλυτης πλειοψηφίας (το ήμισυ συν ένας από το συνολικό αριθμό των μελών). Η διαδικασία αυτή είναι απολύτως απαραίτητη για τη ψηφοφορία της ειδικής πλειοψηφίας (μια ειδική πλειοψηφία απαιτεί, για παράδειγμα, τα δύο τρίτα των ψήφων). Ο τύπος της πλειοψηφίας εξαρτάται από το είδος της απόφασης και το θέμα της ψηφοφορίας. Ακόμα και με την ηλεκτρονική ψηφοφορία, η ανωνυμία διαφυλάσσεται και δεν είναι δυνατό να γνωρίζει κανείς πώς ψήφισε ο κάθε ευρωβουλευτής.
Η ψήφος κάθε ευρωβουλευτή καταχωρείται στα πρακτικά, μόνο όταν γίνεται μια ονομαστική ψηφοφορία (roll-call ballot). Ο αγγλικός όρος προέρχεται από την εποχή που ο πρόεδρος καλούσε κάθε βουλευτή κατά όνομα (με αλφαβητική σειρά) να δώσει τη ψήφο του -ο πρόεδρος ψήφιζε τελευταίος. Ο πρόεδρος έλεγε, για παράδειγμα, "ο κ. Τάδε" και ο κ. Τάδε σηκωνόταν και δήλωνε ναι ή όχι. Μπορείτε να φανταστείτε πόσο χρονοβόρο θα ήταν αυτό το σύστημα ψηφοφορίας για 736 ευρωβουλευτές! Η ηλεκτρονική ψηφοφορία μας επιτρέπει να αποφεύγουμε τις συνόδους χωρίς τελειωμό…
Οι ευρωβουλευτές μπορούν να ψηφίσουν μέσω μυστικής ψηφοφορίας, τοποθετώντας το ψηφοδέλτιό τους σε κάλπη. Αυτός ο τύπος ψηφοφορίας χρησιμοποιείται κυρίως για τις προτάσεις υποψηφιοτήτων. Όλες, ωστόσο, οι ψηφοφορίες μπορούν να διεξαχθούν μυστικά, αν τουλάχιστον το ένα πέμπτο των ευρωβουλευτών ζητήσει κάτι τέτοιο. Η καταμέτρηση των ψήφων διεξάγεται από δύο έως έξι καταμετρητές ψήφων που επιλέγονται με κλήρωση μεταξύ των ευρωβουλευτών.
Πώς μπορεί κάποιος να ευθυγραμμιστεί με το κόμμα του;
Περισσότερα από 52.557 έγγραφα που καλύπτουν τη νομοθεσία σε όλους τους τομείς της ΕΕ έχουν τεθεί ενώπιον των ευρωβουλευτών από τον Ιούλιο του 2004 μέχρι τον Μάιο του 2009. Είναι αδύνατο να είναι κανείς ειδικός σε όλα ·γι'αυτό και οι πολιτικές ομάδες στο Κοινοβούλιο (οι ευρωβουλευτές συνασπίζονται βάσει πολιτικής συγγένειας και όχι εθνικότητας) έχουν συντονιστές για συγκεκριμένους τομείς (εσωτερική αγορά, βιομηχανία, γεωργία, κτλ). Επίσης, προτείνουν "εισηγητές", οι οποίοι συντάσσουν εκθέσεις για όλους τους σημαντικούς θεματικούς φακέλους.
Οι συντονιστές και οι εισηγητές χρησιμοποιούν τις γνώσεις τους πάνω σε διάφορα θέματα για να ετοιμάσουν έναν κατάλογο για τα μέλη του κόμματός τους, στον οποίο υποδεικνύουν πώς πρέπει αυτά να ψηφίσουν προκειμένου να είναι ευθυγραμμισμένα με την πολιτική του κόμματος.
Κατά τη διάρκεια της Συνόδου Ολομέλειας, μπορείτε να τους δείτε να διάκεινται θετικά ή αρνητικά - με τους αντίχειρες προς τα πάνω ή προς τα κάτω - στα διάφορα νομοσχέδια που τίθενται σε ψηφοφορία. Ωστόσο, σε τελική ανάλυση, εναπόκειται στο κάθε μέλος να αποφασίσει αν θα ακολουθήσει ή όχι την υπόδειξη της ομάδας.
