Γράφει ο δημοσιογράφος Μάνος Χαραλαμπάκης
Κοκκινολαίμηδες, παπαδίτσες, κοτσύφια, τρυποφράχτες, μαυροσκούφηδες βρίσκουν καταφύγιο στον κήπο του κ. Παναγιώτη Λατσούδη στην Πετρούπολη. Μπορεί ο κήπος να είναι μικρός, αλλά ο δασολόγος και επιστημονικός συνεργάτης του WWF έχει φροντίσει να είναι τόσο φιλόξενος για την άγρια πανίδα, που θυμίζει... δάσος.
«Έχω τοποθετήσει ταΐστρες για τα πουλιά ώστε να βρίσκουν τροφή τον χειμώνα. Επίσης, ο κισσός που έχω φυτέψει εδώ και χρόνια αποτελεί πόλο έλξης- κυρίως τον χειμώνα που έχει καρπούς- για κοτσύφια, φυλλοσκόπους, τρυποφράχτες. Είναι πουλιά που έρχονται τακτικά». Η λιμνούλα που έχει φτιάξει στον κήπο του ο κ. Λατσούδης μπορεί να προσελκύσει πουλιά, είτε για να πιουν νερό είτε για να σταθούν στις πέτρες που υπάρχουν δίπλα της. Μάλιστα ο κήπος δεν είναι φιλόξενος μόνο για τα πουλιά. «Το φυτό λαντάνα από τη Λατινική Αμερική που έχω φυτέψει, προσελκύει πεταλούδες» λέει.
Παρότι τα περιαστικά δάση καίγονται και λιγοστεύουν ενώ οι πόλεις να τσιμεντοποιούνται, οι ειδικοί επιμένουν ότι η άγρια πανίδα μπορεί να επιστρέψει με παρεμβάσεις όπως αυτές. Κήπους- καταφύγια άγριας ζωής μπορούν όλοι να δημιουργήσουν στα σπίτια τους - δηλαδή αν οι πολίτες τοποθετήσουν τα κατάλληλα φυτά (ψηλά, με πυκνές φυλλωσιές και καρπούς) και αφήνουν τους κήπους να μένουν λίγο... ατημέλητοι για να θυμίζουν το φυσικό τοπίο, λένε. Έτσι θα προσελκύουν πουλιά, έντομα και άλλα ζώα.
Μελέτη του Πανεπιστημίου του Σέφιλντ που διενεργήθηκε σε 61 βρετανικούς κήπους που είχαν αυτά τα χαρακτηριστικά, έδειξε ότι διέθεταν μεγάλη ποικιλία χλωρίδας και πανίδας. Το αγγλικό μοντέλο των κήπων- ζούγκλα- μπορεί κάλλιστα να εφαρμοστεί και σε κήπους της χώρας μας, ακόμα και μέσα στις πόλεις, τονίζουν στα «ΝΕΑ» γεωπόνοι, ορνιθολόγοι και κηπουροί. «Πράγματι αρκετά είδη πουλιών και άλλων ζώων μπορούν να φωλιάσουν στους κήπους. Και επειδή μιλάμε για τη Μεσόγειο και για κήπους που βρίσκονται σε πόλεις, δηλαδή σε χαμηλό υψόμετρο, πρέπει να τοποθετηθούν φυτά που αντέχουν το καλοκαίρι και τις παγωνιές του χειμώνα και τα οποία μπορούν να προσφέρουν τροφή για τα πουλιά» λέει ο δασολόγος, επιστημονικός συνεργάτης στο WWF Ελλάς κ. Λατσούδης. «Τέτοια φυτά είναι ο κισσός και η δάφνη που έχουν χειμωνιάτικους καρπούς για τα πουλιά ή ο πυράκανθος». Κότσυφες, κοκκινολαίμηδες, μαυροσκούφηδες, παπαδίτσες, μυγοχάφτες είναι μερικά από τα είδη που φωλιάζουν σε αυτά τα φυτά, αναφέρει ο κ. Λατσούδης.
Άλλα δένδρα και θάμνοι που θα μπορούσαν να φυτευτούν είναι κουμαριές και κουτσουπιές, αναφέρει η γεωπόνος κ. Αντωνία Μουτάφη και προσθέτει ότι γενικώς τα πουλιά αγαπούν τα δένδρα και τις φυλλωσιές. Ο κ. Κώστας Παπακωνσταντίνου, μέλος της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, συμπληρώνει ότι οι ψηλοί και πυκνοί θάμνοι σε έναν κήπο προσφέρουν όχι μόνο φωλιές στα πουλιά αλλά και προστασία από τη μεγαλύτερη απειλή τους στις πόλεις, «που είναι οι γάτες».
Λίμνες που αλλάζουν το μικροκλίμα
Μία παρέμβαση στους κήπους που μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης για την άγρια ζωή είναι να δημιουργηθούν μικροί χώροι με νερό. Είτε σε δοχεία είτε μεγαλύτερου μεγέθους, μπορούν να προσελκύσουν πουλιά για να πιουν νερό αλλά και βατράχια. «Ειδικά σε ξερικές περιοχές, μπορεί να δημιουργήσουν ένα μικροκλίμα υγρασίας ιδιαίτερα ωφέλιμο για τα φυτά» σημειώνει η κ. Μουτάφη.
Επιπλέον, οι ειδικοί τονίζουν ότι η υπερβολική περιποίηση των κήπων τους κάνει λιγότερο φιλόξενους για την άγρια πανίδα. Για παράδειγμα, μερικά αφημένα φύλλα στο έδαφος μπορεί να δώσουν οργανικές ουσίες στο χώμα και βεβαίως να βρουν εκεί καταφύγιο διάφορα είδη εντόμων. Ωφέλιμα μπορεί να αποδειχθούν και μερικά αγριολούλουδα ή αγριόχορτα. «Ακόμα και οι τσουκνίδες προσελκύουν τις προνύμφες των πεταλούδων» λέει ο κ. Λατσούδης.
Καταφύγιο σε έναν κήπο μπορούν να προσφέρουν και οι μεγάλες φυσικές πέτρες, οι οποίες μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως φωλιές από σαμιαμίδια και σαύρες που τρέφονται με κουνούπια και σκαθάρια.
