Της Σταυρούλας Γκιουζελίδου
Πολλά έχουν λεχθεί κατά καιρούς για δίαιτες αστραπές, για συνταγές επιτυχίας, για μαγικές τροφές. Ποια είναι όμως η αλήθεια γι’ αυτές τις δίαιτες και που στοχεύουν;
Ο σημαντικός περιορισμός της τροφής, η μονοφαγία και ο αποκλεισμός συγκεκριμένων ομάδων τροφίμων (αυτό δηλαδή που προωθούν οι δίαιτες αποτοξίνωσης) μπορεί να στερήσουν από τον οργανιομό πολύτιμα θρεπτικά συστατικά και ουσιαστικά να μη «χαρίζουν» υγεία, όπως υπόσχονται, αλλά να δημιουργούν προβλήματα σ' αυτήν. Η ταχεία απώλεια βάρους οδηγεί κατά βάση σε απώλεια υγρών, αποθεμάτων γλυκογόνου και μυϊκού ιστού, παρά στην απώλεια λιπώδους ιστού, που είναι το επιθυμητό. Θα πρέπει πλέον λοιπόν να φοβόμαστε όχι μόνο την παχυσαρκία, αλλά και ορισμένες «μεθόδους» αντιμετώπισης της. Είναι επίσης γνωστό το πόσο ταλαιπωρεί όχι μόνο σωματικά, αλλά και ψυχικά το επιπλέον βάρος.
Αν συνεχιστούν για περισσότερο από μερικές ημέρες μπορεί να οδηγήσουν σε ελλείψεις θρεπτικών συστατικών, κυρίως γλυκόζης (βασικό καύσιμο του οργανισμού), βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων, Επιπλέον, μπορούν να προκαλέσουν κόπωση, αδυναμία και ζαλάδες .
Ας δούμε μεμονωμένα λοιπόν κάποιες από τις πιο δημοφιλείς:
ΔΙΑΙΤΑ ATKINS : Ίσως η πιο γνωστή χημική δίαιτα. Επιτρέπει την πρόσληψη απεριόριστων ποσοτήτων πρωτεϊνών και λιπών και ελάχιστους υδατάνθρακες. Προκαλεί πολύ γρήγορη μείωση κιλών εξαιτίας κυρίως στην απώλεια υγρών. Πολύ επικίνδυνη για άτομα με αδιάγνωστη νεφρική ανεπάρκεια και επισπεύδει την εμφάνιση αρθρίτιδας. Επίσης προκαλεί τριχόπτωση και πονοκεφάλους.
ΔΙΑΙΤΑ ΟΜΑΔΑΣ ΑΙΜΑΤΟΣ : Οι υποστηρικτές της ισχυρίζονται πως πρέπει να αποφεύγουμε τις λεκτίνες (πρωτεϊνες που αφθονούν στις τροφές) που συγκολλούν ειδικά τα δικά μας κύτταρα, πράγμα που καθορίζεται από την ομάδα αίματος στην οποία ανήκουμε. Για παράδειγμα όσα άτομα ανήκουν στην ομάδα αίματος Ο πρέπει να σιτίζονται με βάση το κρέας και να αποφεύγουν τα όσπρια και τα δημητριακά. Σύμφωνα με το μοντέλο διατροφής αυτό η Μεσογειακή διατροφή είναι ακατάλληλη και το εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής όχι απαραίτητο. Ακόμη πολλές μελέτες έχουν δείξει πως η συχνή πρόσληψη κρέατος είναι άμεσα συνδεδεμένη με καρκίνο και με άλλα χρόνια εκφυλιστικά νοσήματα.
ΔΙΑΙΤΑ BEVERLY HILLS : Επί δέκα μέρες το άτομο δεν πρέπει να τρώει τίποτε άλλο εκτός από φρούτα. Ισχυρίζεται πως τα ένζυμα των φρούτων κάνουν τα τρόφιμα λιγότερο παχυντικά. Παρατηρείται γρήγορη απώλεια βάρους που προκαλεί συγχρόνως αφυδάτωση, διάρροιες και έλλειψη απαραίτητων θρεπτικών συστατικών όπως τα λίπη και οι υδατάνθρακες.
ZONE DIET : Πρόσληψη υδατανθράκων 40%, πρωτεϊνών 30% και λιπών 30%. Η υψηλή συγκέντρωση πρωτεϊνών συνεπάγεται δυσλειτουργία των νεφρών , εμφάνιση διαβήτη τύπου 2 και οστεοπόρωση.
ΔΙΑΙΤΑ ΤΟΥ ΓΚΡΕΪΠ ΦΡΟΥΤ : Η δίαιτα αυτή συστήνεται σε 4 γεύματα όπου καταναλώνεται και ½ γκρεϊπ φρουτ κάθε φορά . Χαρακτηρίζεται από καθημερινή κατανάλωση αβγών, κρέατος και μπέικον. Είναι ανεπαρκέστατη και μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη εξασθένιση του σώματος . Όσον αφορά το γκρέιπ φρουτ, όπως και καμιά άλλη τροφή δε δρα μαγικά στο λιπώδη ιστό του σώματος , μειώνοντάς τον. Συνεπώς δεν έχει λιπολυτική δράση.
ΔΙΑΙΤΑ ΧΑΜΗΛΟΥ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΥ ΔΕΙΚΤΗ : Η δίαιτα αυτή βασίζεται στη ρύθμιση των επιπέδων της γλυκόζης και της ινσουλίνης στο αίμα η οποία μειώνει το αίσθημα της πείνας. Προτείνει υδατάνθρακες με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη (λαχανικά, φρούτα, όσπρια, ψωμί ολικής), που προκαλούν ήπια αύξηση της γλυκόζης στο αίμα και συνεπώς ήπια έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας. Η δίαιτα αυτή είναι αποτελεσματική αν και η απώλεια βάρους δεν οφείλεται τόσο στο ότι τρώμε τρόφιμα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, αλλά στο ότι τρώμε λιγότερο. Από την άλλη πλευρά όμως ο περιορισμός τροφίμων όπως η πατάτα και τα ζυμαρικά καθιστά τη δίαιτα αυτή δύσκολη στην εφαρμογή της για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η ΔΙΑΙΤΑ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΩΡΩΝ : Επιτρέπει την κατανάλωση όλων των τροφίμων( και των fast food) αλλά θέτει αυστηρό όριο την κατανάλωση αυτών ανά τρεις ώρες και σε συγκεκριμένες μερίδες. Παρατηρείται ήπια απώλεια βάρους ( 1 κιλό την εβδομάδα) και το αποτέλεσμα οφείλεται στο ότι το διαιτολόγιο είναι ολιγοθερμιδικό. Ωστόσο το αυστηρό όριο των 3 ωρών δυσκολεύει την εφαρμογή του και η δίαιτα αυτή δεν πορωθεί την υγιεινή διατροφή και δεν εκπαιδεύει σωστά όποιον την ακολουθεί , ώστε να διατηρήσει το βάρος του και μετά.
ΕΙΔΙΚΑ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ : Αντικαθιστούν γεύματα με σκευάσματα (χημικά ή φυτικά) τα οποία είναι σε μορφή σκόνης ή χαπιού συνήθως. Συνήθως έχουμε μείωση κιλών 4-6 κιλά εβδομαδιαία και σε μερικές περιπτώσεις περισσότερο. Αυτού του είδους οι δίαιτες προκαλούν προβλήματα καθώς η φυσιολογία του ανθρώπου απαιτεί συγκεκριμένες διαδικασίες πρόσληψης τροφής. Εάν αντικαταστήσουμε γεύματα με κάποιο σκεύασμα, επεμβαίνουμε στη φυσιολογία, ταλαιπωρώντας πρώτα από όλα το πεπτικό μας σύστημα. Εάν αντικαταστήσουμε ορισμένα γεύματα με οποιοδήποτε σκεύασμα, ακόμη και εάν πρόκειται «μόνο» για πρωινό και βραδινό, τίποτε από το μηχανισμό της πέψης δε θα λειτουργήσει και αυτομάτως θέτουμε σε κίνδυνο έναν υγιή και φυσιολογικό οργανισμό. Είναι απαράδεκτο να συστήνουμε υποκατάστατα τροφής, χωρίς το άτομο να έχει συγκεκριμένο πρόβλημα και να βρίσκεται υπό στενή ιατρική και διαιτολογική παρακολούθηση .
Όπως γίνεται αντιληπτό υπάρχουν πολλών ειδών δίαιτες, αν και εδώ σας παρουσίασα κάποιες ενδεικτικά. Από πολύ στερητικές ως ανεξαρτήτου ποσότητας, από μονοφαγικές ως πολυφαγικές κ.τ.λ. ωστόσο το αποτέλεσμα είναι αυτό που μετράει και γι’ αυτό πρέπει πάντα να κρίνονται μακροπρόθεσμα. Οφείλουμε να παρατηρήσουμε ότι ύστερα από μια στερητική δίαιτα ακολουθούν υπερφαγικά επεισόδια, με αποτέλεσμα να επιστρέφουν και τα παροδικώς χαμένα κιλά. Ακόμη όμως και χωρίς υπερφαγικά επεισόδια , γυρνώντας το άτομο στο φυσιολογικό τρόπο διατροφής του ,προσθέτοντας φυσικά τα ‘’απαγορευμένα ‘’ τρόφιμα τα κιλά θα επανέλθουν και ίσως περισσότερα καθώς ο οργανισμός είναι πιο ευαίσθητος τώρα.
Τελειώνοντας θα ήθελα να αναφέρω πως οποιαδήποτε δίαιτα που παρεκκλίνει από την ισορροπημένη ( που σημαίνει φυσικά ποικιλία στο είδος της τροφής απ’ όλες τις ομάδες τροφίμων και μέτρο στην ποσότητα ), δεν μπορεί να δώσει ασφαλές και μόνιμο αποτέλεσμα. Aκόμη ότι δεν υπάρχουν τροφές που παχαίνουν και φυσικά ούτε τροφές που αδυνατίζουν, καθώς μπορεί και η υπερκατανάλωση τροφών που χαρακτηρίζονται υγιεινές να οδηγήσει σε σταδιακή αύξηση βάρους. Άρα καλό είναι να μην κατηγορούμε τροφές ή να κοιτάμε για ελιξίρια τροφές, αλλά να προσπαθούμε να τροποποιήσουμε την διατροφή μας στο σύνολο της.[ΠΗΓΗ]
