Ο πλακούντας περιβάλλει το αναπτυσσόμενο έμβρυο και μέσω του ομφάλιου λώρου πραγματοποιεί τη ροή θρεπτικών ουσιών, οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα ανάμεσα στο έμβρυο και τη μητέρα του.
Πριν από περισσότερα από 120 εκατομμύρια χρόνια, την εποχή που οι τεράστιοι δεινόσαυροι αλληλοσκοτώνονταν μέσα στα ψηλά δάση της Γης, μια ήσυχη αλλά μεγάλης σημασίας σκηνή εξελισσόταν κάτω από κάποιο θάμνο της Κρητιδικής Εποχής: ένα μαλλιαρό μικροσκοπικό είδος ζώου, από τα πολλά που είχαν εμφανιστεί εκείνη την περίοδο, έπαψε να γεννάει αυγά και γέννησε ένα νεογνό. Ηταν ο πρόγονος σχεδόν όλων των σύγχρονων θηλαστικών (με εξαίρεση τους ορνιθόρυγχους και τις έχιδνες (είδος σκαντζόχοιρου), που ακόμα και σήμερα συνεχίζουν να γεννούν αυγά).
Εκείνο που κάνει εφικτή τη γέννηση ζωντανών απογόνων από τα θηλαστικά είναι το ειδικό όργανο που έχουν για το σκοπό αυτό, ο πλακούντας. Ο πλακούντας περιβάλλει το αναπτυσσόμενο έμβρυο και μέσω του ομφάλιου λώρου πραγματοποιεί τη ροή θρεπτικών ουσιών, οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα ανάμεσα στο έμβρυο και τη μητέρα του.
Ο πλακούντας φαίνεται να αποτελεί εξέλιξη του χορίου, μιας λεπτής μεμβράνης που καλύπτει το εσωτερικό των αυγών και η οποία βοηθά τα έμβρυα των ερπετών και των πουλιών να απορροφήσουν οξυγόνο από τον αέρα. Τα καγκουρό και άλλα μαρσιποφόρα χρειάζονται και έχουν μόνο υποτυπώδη πλακούντα καθώς μετά από μια σύντομη κύηση, το μεγέθους φασολιού έμβρυο ολοκληρώνει την ανάπτυξή του βυζαίνοντας μέσα στο μάρσιπο. Αντίθετα, οι άνθρωποι και τα περισσότερα άλλα θηλαστικά χρειάζονται έναν πλακούντα που να μπορεί να απορροφά αποτελεσματικά θρεπτικές ουσίες από το σώμα της μητέρας, για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα.
Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι η πολυπλοκότητα του πλακούντα προκύπτει κατά ένα μέρος από το πώς διαφορετικά γονίδια ενεργοποιούνται μέσα του σε κάθε περίοδο ανάπτυξης του εμβρύου. Στην αρχή της εμβρυακής ανάπτυξης, τόσο ο πλακούντας του ποντικού, όσο και του ανθρώπου, στηρίζονται στο ίδιο σύνολο αρχαίων γονιδίων κυτταρικής ανάπτυξης. Αργότερα κατά την εγκυμοσύνη, αν και ο πλακούντας δεν αλλάζει εμφανώς εξωτερικά, ενεργοποιεί γονίδια που είναι πολύ πιο σύγχρονα και πιο εξειδικευμένα κατά βιολογικό είδος. Ετσι οι πλακούντες είναι βελτιστοποιημένοι για τις ανάγκες θηλαστικών με διαφορετικές στρατηγικές αναπαραγωγής: τα ποντίκια εγκυμονούν για τρεις βδομάδες και γεννούν περίπου μια δωδεκάδα νεογνά, ενώ οι άνθρωποι γεννούν μόνο ένα μωρό μετά από εννέα μήνες.
Για να διαρκέσει περισσότερο από μια ή δύο βδομάδες, ο πλακούντας, που είναι κατά βάση όργανο του εμβρύου, πρέπει να εμποδίσει το ανοσοποιητικό σύστημα της μητέρας να τον αποβάλει. Για να το πετύχει αναπτύσσει ένα μισθοφορικό στρατό ενδογενών ρετροϊών (ιογενή γονίδια που έχουν ενσωματωθεί στο DNA των θηλαστικών). Οι επιστήμονες έχουν παρατηρήσει τέτοιους ιούς να προβάλλουν μέσα από τις μεμβράνες των κυττάρων του πλακούντα. Οι ιοί ενδέχεται να παίζουν κρίσιμο ρόλο στον κατευνασμό του ανοσοποιητικού συστήματος της μητέρας, ώστε να ανεχθεί τον πλακούντα, με τον ίδιο τρόπο που βοηθούν και ορισμένους όγκους να επιβιώσουν.
