promotional banner

Δραματική διαταραχή της προσωπικότητας του ανθρώπου


Γράφει ο Αλέξανδρος Κοτανίδης
Ψυχίατρος

Δραματική (κατά μετάφραση του histrionic, που είναι ο νέος όρος που αντικατέστησε το hysterical, ώστε να μην προτείνει άμεση σχέση με «υστερικά» συμπτώματα μετατροπής) θεωρείται η διαταραχή της προσωπικότητας της οποίας το βασικό χαρακτηριστικό είναι η υπερβολική συναισθηματικότητα και η επιζήτηση προσοχής.


Άτομα με Δραματική Διαταραχή της Προσωπικότητας δεν νιώθουν άνετα αν δεν αποτελούν το επίκεντρο της προσοχής. Με ζωντάνια και δραματικότητα προσπαθούν να τραβήξουν την προσοχή πάνω τους και στην αρχή ο ενθουσιασμός τους, η «ανοιχτοσύνη» τους και η διάθεση τους για φλερτ γοητεύουν τους άλλους. Γρήγορα, όμως, οί ιδιότητες αυτές χάνουν τη σημασία τους, γιατί η απαίτηση τους για προσοχή είναι συνεχής και επίμονη. Συχνά, τα άτομα αυτά εμφανίζονται σεξουαλικά προκλητικά και σαγηνευτικά, όχι μόνο προς κάποιο άτομο για το οποίο μπορεί να έχουν κάποιο ερωτικό ή ρομαντικό ενδιαφέρον, αλλά και προς άλλα άτομα στον κοινωνικό ή επαγγελματικό τους χώρο.

Η συναισθηματική έκφραση των ατόμων αυτών είναι υπερβολική, θεατρική, επιπόλαιη και με ταχείες εναλλαγές (π.χ. αγκαλιάζουν και φιλούν απλούς γνωστούς σαν να είναι στενοί φίλοι, εύκολα και για το παραμικρό ξεσπούν σε κλάματα, θυμό ή οργή). Τα άτομα αυτά δίνουν μεγάλη προσοχή στην εξωτερική τους εμφάνιση και μπορεί εύκολα να γίνουν άνω — κάτω με το παραμικρό αρνητικό σχόλιο γι' αυτήν. Ο λόγος τους είναι έντονα ιμπρεσσιονιστικός και χωρίς λεπτομέρειες (οί απόψεις τους δηλ. παρουσιάζονται με έντονο και δραματικό τρόπο, χωρίς, όμως, να συνοδεύονται από λεπτομέρειες και χωρίς να υποστηρίζονται από σαφή και ισχυρή επιχειρηματολογία).

Τα άτομα αυτά εύκολα υποβάλλονται και εύκολα επηρεάζονται. Χαρακτηριστική είναι και η ευκολία με την οποία προσκολλώνται σε άτομα με δύναμη και εξουσία, από τα οποία περιμένουν μαγικές λύσεις στα προβλήματα τους. Ακόμα, τα άτομα αυτά συχνά θεωρούν και παρουσιάζουν τις σχέσεις τους σαν πολύ πιο στενές απ' ότι πραγματικά είναι.

Ένας εκτεταμένος τύπος υπερβολικής συναισθηματικότητας και επιζήτησης προσοχής, που αρχίζει νωρίς στην ενήλικη ζωή και είναι παρών σε μία ποικιλία καταστάσεων, όπως φαίνεται από πέντε (ή περισσότερα) από τα παρακάτω:

1. το άτομο δεν νιώθει άνετα σε καταστάσεις όπου δεν είναι το κέντρο της προσοχής,

2. η διαντίδραση με τους άλλους συχνά χαρακτηρίζεται από απρόσφορη σεξουαλικά σαγηνευτική ή προκλητική συμπεριφορά,

3. επιδεικνύει ταχέως μεταβαλλόμενη και ρηχή έκφραση συναισθημάτων,

4. συστηματικά χρησιμοποιεί την εξωτερική εμφάνιση για να προσελκύσει την προσοχή στον εαυτό του,

5. έχει ένα τρόπο ομιλίας που είναι υπερβολικά ιμπρεσσιονιστικός και στερούμενος λεπτομερειών,

6. εμφανίζεται δραματικό, θεατρικό και με υπερβολική έκφραση συναισθημάτων,

7. είναι υποβόλιμο, δηλαδή επηρεάζεται εύκολα από άλλους ή τις περιστάσεις,

8. θεωρεί τις σχέσεις με τους άλλους περισσότερο στενές από ότι είναι στην πραγματικότητα.

Η αποκαλυπτική ατομική η ομαδική ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία (που απευθύνεται στη διευκρίνιση των απωθημένων γνήσιων συναισθημάτων του ασθενή) θεωρείται από ορισμένους ως η θεραπεία εκλογής, άλλοι προτείνουν πιο υποστηρικτική προσέγγιση ή/και μια γνωστική προσέγγιση για τη διόρθωση της αντίληψης του ατόμου για τον εαυτό του.

Αν συνυπάρχει Διαταραχή Μετατροπής ή Σωματοποιητική Διαταραχή, θα πρέπει ο θεραπευτής να βοηθήσει τον ασθενή να κατανοήσει πώς χρησιμοποιεί τη «σωματική γλώσσα» για να εκφράσει ανάγκες όπως για αγάπη, ζεστασιά, τρυφερότητα, φροντίδα ή ασφάλεια (που είναι το δευτερογενές κέρδος της διαταραχής).