Γράφει ο Γιώργος Κούρος
Η προείσπραξη του ΦΜΑΠ με την παροχή κινήτρων, η αύξηση του ΕΦΚ στα ποτά, τσιγάρα και στα καύσιμα, αλλά και των αντικειμενικών αξιών, θα είναι τα «σωσίβια» του προϋπολογισμού του 2010.
Ο υπουργός Οικονομικών, Γ. Παπακωνσταντίνου, σκιαγράφησε, χθες, ανοίγοντας τον κοινωνικό διάλογο, το «πακέτο» των μέτρων που θα ληφθούν το επόμενο έτος, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα ότι σημαντική συμβολή στην αύξηση των δημοσίων εσόδων θα έχει και η διεύρυνση της φορολογικής βάσης, μέσω της κατάργησης των χαριστικών φοροαπαλλαγών και της αυτοτελούς φορολόγησης, ενώ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να αυξηθεί και ο ανώτατος συντελεστής φορολόγησης.
Ειδικά πάντως για την προείσπραξη του ΦΜΑΠ, όπως τόνισαν κορυφαία στελέχη του υπουργείου, δεν θα μπορεί να γίνει χωρίς την παροχή κινήτρων που ενδεχομένως μπορεί να είναι:
*είτε για μια πενταετία να ληφθούν υπόψη για τον υπολογισμό του οι παλαιές αντικειμενικές αξίες, πριν από την αναπροσαρμογή τους από το 2010,
*είτε η χορήγηση έκπτωσης 10% κάθε χρόνο.
Ο κ. Παπακωνσταντίνου απέφυγε ωστόσο να δώσει διευκρινίσεις, καθώς, όπως ανέφερε, οι τελικές αποφάσεις θα προκύψουν από τον κοινωνικό διάλογο που ξεκινά την προσεχή εβδομάδα, αφού την Τρίτη θα συνεδριάσει για πρώτη φορά η Επιτροπή Διαλόγου και, την Τετάρτη, θα αναλάβουν έργο οι ομάδες εργασίας.
Στόχος της κυβέρνησης είναι όπως η διαβούλευση ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, ώστε στις αρχές Μαρτίου να είναι έτοιμο το σχετικό νομοσχέδιο, το οποίο θα προωθηθεί και άμεσα στη Βουλή, δεδομένου ότι η νομοπαρασκευαστική επεξεργασία ξεκινά ουσιαστικά από τώρα, προκειμένου να μην υπάρξουν καθυστερήσεις.
Ο κ. Παπακωνσταντίνου κατέστησε σαφές ότι «η πλήρης απόδοση του νέου φορολογικού πλαισίου θα αρχίσει το 2011, αφού οι αλλαγές θα εφαρμοστούν για τα εισοδήματα του 2010», αν και θα πρέπει να αναφερθεί ότι, σε ερώτηση για το εάν ο λογιστικός προσδιορισμός των εισοδημάτων, όπως και η φορολόγηση των διανεμόμενων κερδών, μπορεί να ισχύσει από φέτος, απέφυγε να απαντήσει κατηγορηματικά, δηλώνοντας μόνο ότι «η συντριπτική πλειοψηφία των αλλαγών θα ισχύει για τα εισοδήματα του 2010».
Οσον αφορά δε στην εφαρμογή του «πόθεν έσχες», ο υπουργός Οικονομικών τόνισε ότι, με τη νέα του μορφή, θα ξεκινήσει και αυτό να εφαρμόζεται από το 2011, καθώς οι υπηρεσίες δεν προλαβαίνουν σε αυτή τη φάση να τροποποιήσουν τα έντυπα, αφού οι προθεσμίες για την εκτύπωσή τους και για την αποστολή των νέων δηλώσεων στους φορολογούμενους είναι πιεστικές.
Επισημαίνεται πάντως ότι, αναφερόμενος στα έντυπα των φορολογικών δηλώσεων, ο κ. Παπακωνσταντίνου δεν απέφυγε να επισημαίνει το τεράστιο δημοσιονομικό κόστος που υπάρχει και το οποίο σιγά - σιγά θα αρχίσει να μειώνεται, αφού στις προθέσεις του οικονομικού επιτελείου είναι όπως από το 2011 όλοι οι φορολογούμενοι ανεξαιρέτως αποστέλλουν τις δηλώσεις τους μέσω του Διαδικτύου ή μέσω λογιστικών γραφείων ή ακόμη και των ΚΕΠ
Αξίζει να σημειωθεί πως ο υπουργός Οικονομικών κατέστησε σαφές ότι, κατά το χρονικό διάστημα που απαιτείται είτε για να ληφθούν οι όποιες αποφάσεις είτε για να υλοποιηθούν ορισμένα μέτρα, ο ελεγκτικός μηχανισμός δεν θα μείνει αδρανής, καθώς έχει ήδη δοθεί εντολή για τη διενέργεια συνδυαστικών διασταυρώσεων, για να εντοπιστούν εστίες φοροδιαφυγής, ενώ ταυτόχρονα θα συνεχιστεί και η συνεργασία των υπηρεσιών του υπουργείου με το ΔΝΤ και τον ΟΟΣΑ σε διάφορα θέματα που αφορούν τους ελέγχους και, κυρίως, τον τρόπο αντιμετώπισης των offshore εταιρειών.
Φορολογική μεταρρύθμιση
Ο κ. Παπακωνσταντίνου τόνισε ότι βασική επιδίωξη της μεταρρύθμισης είναι η θέσπιση ενός δίκαιου, αποτελεσματικού, αναδιανεμητικού, απλού και αποδοτικού φορολογικού πλαισίου, που δεν θα επιβαρύνει τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, σε αντίθεση με τα υψηλά και με όσους κατέχουν μεγάλη ακίνητη περιουσία.
Προς την πορεία αυτή, ανέφερε ότι οι κατευθύνσεις για τη φορολόγηση των φυσικών προσώπων είναι οι εξής:
*ενιαία προοδευτική τιμαριθμοποιημένη φορολογική κλίμακα για όλα τα εισοδήματα,
*φορολόγηση των διανεμόμενων κερδών στην κλίμακα των φυσικών προσώπων,
*κατάργηση αυτοτελούς φορολόγησης και χαριστικών φοροαπαλλαγών,
*γενίκευση του «πόθεν έσχες» στις φορολογικές δηλώσεις,
*λογιστικός προσδιορισμός των εισοδημάτων,
*σύστημα έκπτωσης φόρων μέσω αποδείξεων,
*φορολόγηση της υπεραξίας από βραχυχρόνιες χρηματιστηριακές συναλλαγές, με συμψηφισμό των ζημιών.
Από την άλλη πλευρά, οι κατευθύνσεις για τη φορολόγηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας θα είναι οι εξής:
*διαχωρισμός διανεμόμενων και αδιανέμητων κερδών,
*κατάργηση χαριστικών φοροαπαλλάγων προς επιχειρήσεις,
*κατάργηση του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων
*υποχρέωση διατήρησης επαγγελματικών λογαριασμών στις τράπεζες, διασύνδεση με τα πληροφοριακά συστήματα και πρόσβαση των φορολογικών υπηρεσιών,
*φορολόγηση των συναλλαγών με εξωχώριες (offshore) εταιρείες,
*αποτελεσματικός έλεγχος όλων των ενδοομιλικών συναλλαγών.
Τα ακίνητα
Οσον αφορά στη φορολόγηση της μεγάλης ακίνητης περιουσίας, οι κατευθύνσεις είναι οι εξής:
*εφαρμογή από το 2010 της προοδευτικής φορολόγησης της μεγάλης ακίνητης περιουσίας,
*επαναφορά του φόρου κληρονομιάς και γονικών παροχών με υψηλότερο αφορολόγητο,
*αποτελεσματική φορολόγηση των offshore ακινήτων.
Το «πακέτο», που παρουσίασε χθες ο κ. Παπακωνσταντίνου, περιλαμβάνει και τις κατευθύνσεις για την αποτελεσματική λειτουργία των υπηρεσιών και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, οι οποίες είναι:
*Κατάρτιση από τη ΓΓΠΣ προγράμματος στοχευμένων διασταυρώσεων και διεξαγωγή φορολογικών ελέγχων στη βάση των ευρημάτων.
*Ελεγχος «πόθεν έσχες» σε όλους τους εφοριακούς και παύση καθηκόντων σε όσους αποδεικνύεται ότι δεν δικαιολογούνται τα περιουσιακά τους στοιχεία από τα εισοδήματά τους.
*Ηλεκτρονική παρακολούθηση της αγοράς των καυσίμων, για την πάταξη του λαθρεμπορίου.
*Ηλεκτρονική και τεχνολογική υποστήριξη των φορολογικών διοικήσεων.
*Επέκταση των διαδικτυακών υπηρεσιών και των συστημάτων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για την παροχή πρόσθετων υπηρεσιών στους φορολογούμενους.
*Δημοσιοποίηση εισοδημάτων και φόρου από εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθερα επαγγέλματα στο Διαδίκτυο (εφαρμογή ν. 2238/1994).
Στοιχεία δηλώσεων
Στα 6,6 δισ. ευρώ ανέρχονται σε ετήσια βάση τα διαφυγόντα έσοδα από το ΦΠΑ, λόγω εκπτώσεων, απαλλαγών και, φυσικά, της φοροδιαφυγής, ποσό που αντιστοιχεί στο 80% της δημοσιονομικής προσαρμογής, που καλείται να πετύχει η κυβέρνηση το 2010.
Αυτό δήλωσε χθες ο υπουργός Οικονομικών, Γ. Παπακωνσταντίνου, παρουσιάζοντας για πρώτη φορά εντυπωσιακά στοιχεία που έχουν προκύψει από την επεξεργασία των εισοδημάτων των τελευταίων ετών, επιχειρώντας να αποδείξει όχι μόνο το μέγεθος της φοροδιαφυγής που συντελείται στη χώρα μας αλλά και ότι υπάρχει «πλούτος που δεν δηλώνεται».
Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία των δηλώσεων του 2008 (εισοδήματα 2007), έξι στους δέκα Ελληνες δηλώνουν ότι ζουν με λιγότερα από 1.000 ευρώ το μήνα, ενώ επτά στους δέκα ελεύθερους επαγγελματίες (γιατροί, δικηγόροι, υδραυλικοί, τραγουδιστές κ.ά.) δεν πληρώνουν ούτε ένα ευρώ φόρο, αφού εμφανίζουν στην εφορία εισοδήματα κάτω από 10.500 ευρώ δηλαδή δηλώνουν ότι έχουν καθαρό εισόδημα μόλις 875 ευρώ το μήνα.
Αναλυτικότερα, από την επεξεργασία των δηλώσεων προκύπτουν τα εξής:
*Το 65,27% των φορολογουμένων ή 5.382.329 άτομα, σε σύνολο 8.246.361, δηλώνουν ατομικό εισόδημα μέχρι 12.000 ευρώ.
*Σχεδόν τρεις στους δέκα φορολογούμενους ή 2.382.753 άτομα εμφανίζουν στην εφορία εισοδήματα από 12.000 έως 30.000 ευρώ.
*Εννέα στους δέκα φορολογούμενους δηλώνουν στην εφορία ετήσιο εισόδημα μικρότερο των 30.000 ευρώ.
*Μόνο το 5,8% των φορολογουμένων (481.279 φυσικά πρόσωπα) δηλώνουν ότι έχουν εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ.
*Μόνο 18.700 άτομα εμφανίζονται να έχουν εισόδημα άνω των 100.000 ευρώ το χρόνο.
*Οι μισθωτοί εμφανίζονται ως οι πλουσιότεροι όλων και ακολουθούν οι συνταξιούχοι οι οποίοι σηκώνουν τα μεγαλύτερα φορολογικά βάρη, καθώς:
*Το μέσο εισόδημα των μισθωτών ανέρχεται σε 14.437 ευρώ.
*Οι συνταξιούχοι δηλώνουν κατά μέσο όρο 11.873 ευρώ.
*Οι εμποροβιοτέχνες δηλώνουν μέσο ετήσιο εισόδημα 10.440 ευρώ.
*Οι ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν μέσο ετήσιο εισόδημα 9.057 ευρώ
*Οι εισοδηματίες έχουν μέσο ετήσιο εισόδημα 3.911 ευρώ.
*Οι αγρότες δηλώνουν μέσο ετήσιο εισόδημα 2.455 ευρώ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι «κροίσοι» εμφανίζονται μόνο 65 Ελληνες, που έχουν ετήσιο εισόδημα ο καθένας άνω των 900.000 ευρώ.
Διάλογος σε τρία επίπεδα
Η δημόσια διαβούλευση θα γίνει σε τρία επίπεδα:
*άμεση συμμετοχή πολιτών μέσω του opengov.gr στην υποβολή προτάσεων *διαβούλευση στις ομάδες εργασίας
*διαβούλευση επί του τελικού σχεδίου νόμου.
Ειδικότερα, μέσω της ιστοσελίδας opengov.gr οι πολίτες:
*θα ενημερώνονται για τα ισχύοντα σήμερα σε κάθε τομέα φορολογίας, και
*μέσω επιμέρους ερωτημάτων θα καταγράφεται η γνώμη τους για τις πιο κρίσιμες πτυχές κάθε τομέα του διαλόγου για το φορολογικό.
Η διαβούλευση με τους φορείς θα γίνει ως εξής:
*Για κάθε θεματική ενότητα συστήνεται μία ομάδα εργασίας, στην οποία συμμετέχουν αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες και εμπειρογνώμονες που έχουν προταθεί από τους φορείς.
*Από το διάλογο και την επεξεργασία όλων των δεδομένων στις ομάδες εργασίας θα προκύψουν οι τελικές προτάσεις για τις διατάξεις του νομοσχεδίου.
*Ο συντονισμός των ομάδων θα γίνει από την Ομάδα Οργάνωσης του διαλόγου, στην οποία συμμετέχουν οι αρμόδιοι γενικοί γραμματείς και γενικοί διευθυντές του υπουργείου Οικονομικών.
Από την άλλη πλευρά, ο θεματικές ενότητες των ομάδων εργασίας θα είναι:
1. Φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων
2. Φορολογία εισοδήματος επιχειρήσεων
3. Φορολογία κεφαλαίου - περιουσίας
4. Εμεσοι φόροι - δασμοί
5. Φορολογία και περιβάλλον
6. Ελεγκτικές διαδικασίες - φοροδιαφυγή
7. Ηλεκτρονική διακυβέρνηση στη φορολογία
8. Έλεγχος και φορολόγηση εξωχώριων εταιρειών
9. Φορολογία και Τοπική Αυτοδιοίκηση
10. Είσπραξη φορολογικών εσόδων
11. Αναδιοργάνωση φορολογικών υπηρεσιών
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι στο τρίτο επίπεδο θα γίνει διαβούλευση και επί του τελικού νομοσχεδίου, καθώς θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα opengov.gr για την υποβολή προτάσεων και παρατηρήσεων από τους πολίτες και τους φορείς.
[ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ]
