Γράφει ο Παναγιώτης Χριστοδούλου Ιατρός Αιματολόγος
Όλα τα όργανα του ανθρώπινου σώματος λειτουργούν χάρη στο αίμα που κυκλοφορεί στις φλέβες, στις αρτηρίες και στα τριχοειδή αγγεία. Το αίμα αποτελεί το 1/13 του βάρους του σώματος, επομένως για έναν ενήλικα είναι περίπου 5 λίτρα. Το αίμα είναι ζωντανός ιστός που τα κύτταρά του ανανεώνονται συνεχώς από μητρικά κύτταρα του μυελού των οστών ή των λεμφαδένων.
Περιλαμβάνει κύτταρα όπως : ερυθρά αιμοσφαίρια, λευκά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια, που «κολυμπούν» μέσα στο πλάσμα.
Τα ερυθρά αιμοσφαίρια περιέχουν την αιμοσφαιρίνη, στην οποία οφείλεται και το κόκκινο χρώμα του αίματος. Η μέση διάρκεια ζωής τους είναι 120 μέρες και ο αριθμός τους κυμαίνεται στα 4.500.000 – 5.000.000 κατά κυβικό χιλιοστό ή αποτελούν το 45% περίπου του όγκου του αίματος (Φυσιολογικές τιμές Αιματοκρίτη για άνδρες 42-47% , για γυναίκες 39-44%).
Τα ερυθρά αιμοσφαίρια κάνουν την ανταλλαγή του οξυγόνου, δηλαδή προσλαμβάνουν το οξυγόνο από τους πνεύμονες και το μεταφέρουν στους ιστούς και τα κύτταρα. Από εκεί παραλαμβάνουν το διοξείδιο του άνθρακα, που το αποβάλλουν κατά την επιστροφή τους στους πνεύμονες κ.ο.κ, εξασφαλίζοντας έτσι τη ζωή.
Τα λευκά αιμοσφαίρια ή λευκοκύτταρα είναι μεγαλύτερα από τα ερυθρά, περίπου 7.000 κατά κυβικό χιλιοστό αίματος και η διάρκεια ζωής τους 2-10 μέρες. Τα κύτταρα αυτά συμμετέχουν αποτελεσματικά στην άμυνα του οργανισμού μας κατά των βακτηρίων, των μυκήτων, των ιών ή άλλων ξένων βλαπτικών παραγόντων.
Τα αιμοπετάλια ή θρομβοκύτταρα, είναι πολύ μικροσκοπικά κύτταρα, σε αριθμό περίπου 200.000 κατά κυβικό χιλιοστό και είναι εκείνα που πρώτα φράζουν το σημείο τραυματισμού ενός αγγείου, σχηματίζοντας ένα αιμοστατικό αιμοπεταλιακό θρόμβο ώστε να σταματήσει η αιμορραγία.
Το πλάσμα αποτελεί το 55% του όγκου του αίματος, είναι ένα διαφανές κιτρινωπό υγρό που περιέχει άλατα, λιποειδή, σάκχαρο και κυρίως πρωτεΐνες. Το πλάσμα μεταφέρει με την κυκλοφορία τις θρεπτικές ουσίες στα κύτταρα και παίρνει από αυτά τα προϊόντα που πρέπει να αποβληθούν, μεταφέροντάς τα στα όργανα απέκκρισης (συκώτι, νεφροί, πνεύμονες). Η ισορροπία αυτή είναι απαραίτητη για την υγεία και κάθε διαταραχή συνεπάγεται βαριά νόσηση.
Οι πρωτεΐνες είναι τα απαραίτητα συστατικά για πάρα πολλές λειτουργίες του οργανισμού. Για παράδειγμα η λευκωματίνη διατηρεί τον όγκο του αίματος μέσα στην κυκλοφορία. Οι ανοσοσφαιρίνες είναι τα αντισώματα που εξασφαλίζουν την ανοσία και προφυλάσσουν τον οργανισμό από μικρόβια και ιούς. Το ινωδογόνο και οι παράγοντες πήξης εξασφαλίζουν την πήξη του αίματος όταν τραυματισθεί ένα αγγείο.
Είναι αυτονόητο το πόσο πολύπλοκη είναι η σύνθεση του αίματος και πόσο πολλές λειτουργίες επιτελεί. Σε έναν οργανισμό που πάσχει συνήθως δεν πρέπει να δίνουμε ολικό αίμα, αλλά το στοιχείο εκείνο που του λείπει ή που έχει ανάγκη. Αυτό σημαίνει κλασματοποίηση του αίματος και παρασκευή παραγώγων εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό την ορθολογιστική αξιοποίηση του προσφερόμενου από τους αιμοδότες αίματος και τη σωστότερη από ιατρική άποψη αντιμετώπιση των ασθενών.
Το αίμα είναι ζωντανός ιστός, που δεν μπορεί ακόμη να υποκατασταθεί με κανένα φάρμακο ή χημική ουσία. Δεν το παρασκευάζουμε και το παίρνουμε από υγιείς δότες. Πρόσφατα πραγματοποιήθηκαν έρευνες για παρασκευή συνθετικού αίματος στο εργαστήριο ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αιμοδοσία.[lifeMAG]
