2009: Παγκόσμιο Έτος ενάντια στον Καρκινικό Πόνο
2010: Παγκόσμιο Έτος ενάντια στον Μυοσκελετικό Πόνο
Συνυφασμένος με την καθημερινότητα πολλών χιλιάδων Ελλήνων, είναι ο πόνος. Σε ετήσια βάση, χάνουν τη ζωή τους 20.000 έως 25.000 πάσχοντες από καρκίνο. Από αυτούς, το 30% έως 40% έχουν υποφέρει από πόνο στα αρχικά στάδια και το 80% έως 90% στα τελικά στάδια της νόσου.
Ο πόνος είναι το δεύτερο σύμπτωμα μετά τον πυρετό, που έχουν οι ασθενείς με AIDS ενώ το 50% αυτών υποφέρει από χρόνιο νευροπαθητικό πόνο. Από χρόνιο καλοήθη πόνο υποφέρουν ένας στους πέντε ανθρώπους στην Ευρώπη. Ο χρόνιος πόνος προκαλεί κατάθλιψη στο 40% των ασθενών και διαταραχές ύπνου στο 70%.
Παρά την τεράστια έκταση και τις επιπτώσεις του προβλήματος στην καθημερινότητα των πασχόντων, η αντιμετώπισή του υστερεί σημαντικά. Ενδεικτικό είναι ότι ένας στους τέσσερις καρκινοπαθείς δεν αντιμετωπίζονται για τον πόνο και δεν τους παρέχεται παρηγορητική φροντίδα.
Τα παραπάνω ανέφεραν, μεταξύ άλλων, σε σημερινή Συνέντευξη Τύπου ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αλγολογίας κος Εμ. Αναστασίου και η Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Παρηγορητικής Συμπτωματικής Φροντίδας Καρκινοπαθών και μη Ασθενών, κα Α. Βαδαλούκα, με αφορμή την διακήρυξη του 2009-2010 ως Έτους ενάντια στον Καρκινικό και τον Μυοσκελετικό Πόνο αντίστοιχα, από την IASP.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, στην Ελλάδα εξακολουθούν να είναι εξαιρετικά επείγοντα τα αιτήματα σχετικά με τη βελτίωση της παροχής παρηγορητικής φροντίδας και ανακούφισης του χρόνου καλοήθους και καρκινικού πόνου.
Η παρηγορητική φροντίδα – είπαν – αποτελεί την ενεργό φροντίδα των αρρώστων που η ασθένειά τους δεν είναι θεραπεύσιμη. Αντικείμενό της αποτελεί ο έλεγχος του πόνου και άλλων συνοδών συμπτωμάτων και η ολιστική ψυχολογική, κοινωνική και πνευματική στήριξη του αρρώστου και της οικογένειας στο νοσοκομείο ή στο σπίτι.
Δυστυχώς, στην Ελλάδα, παρά τις νομοθετικές πρωτοβουλίες τόσο οι ξενώνες, όσο και η κατ’ οίκον νοσηλεία δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί. Παράλληλα, υπάρχει άμεση ανάγκη βελτίωσης του θεσμικού πλαισίου βάσει των εισηγήσεων των αρμοδίων επιστημονικών εταιρειών, της Ελληνικής Εταιρείας Παρηγορητικής και Συμπτωματικής Φροντίδας Καρκινοπαθών και μη Ασθενών (ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α.) και της Ελληνικής Εταιρείας Αλγολογίας (ΕΕΑ), για τη δημιουργία θεμελιωδών δομών, για την οργάνωση και λειτουργία μονάδων ανακούφισης χρόνιου πόνου και παρηγορητικής φροντίδας.
H καινούργια γνώση ότι ο καρκινικός πόνος είναι και μικτός πόνος, δηλαδή στο 30% έχει στοιχεία νευροπαθητικού πόνου οδηγεί στην βελτίωση της θεραπευτικής προσέγγισης, χορηγώντας φάρμακα εκλογής όπως αντιεπιληπτικά και αντικαταθλιπτικά. Επομένως στην ειδική αυτή ευαίσθητη ομάδα των ασθενών απαιτείται εκπαίδευση για την ανακούφιση από τον πόνο όχι μόνο με αύξηση οπιοειδών αλλά με την προσθήκη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών και βοηθητικών φαρμάκων όπως προτείνει η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας.
Η Πρόεδρος της ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α, κα Α. Βαδαλούκα, υπογράμμισε πως «η λειτουργία σύγχρονων δομών παρηγορητικής φροντίδας αποτελεί δείκτη πολιτισμού ενός λαού και η χωρίς διακρίσεις πρόσβαση στη φροντίδα αυτή, αποτελεί αναγνωρισμένο ανθρώπινο δικαίωμα».
Κατάθλιψη
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα άτομα που πάσχουν από χρόνιο πόνο διατρέχουν δύο ή και τρεις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εκδήλωσης ψυχιατρικής συμπτωματολογίας. Οι πάσχοντες από κατάθλιψη έχουν τρεις φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν χρόνιο πόνο. Μελέτες δείχνουν ότι αν οι γιατροί εξέταζαν για κατάθλιψη όλους τους ασθενείς που πάσχουν από πόνο, θα ανακάλυπταν ότι το 60% πάσχει από τρέχουσα, μη διαγνωσμένη κατάθλιψη.
Ο μυοσκελετικός πόνος είναι γνωστή συνέπεια της συχνής καταπόνησης των μυών, καθώς και των μυοσκελετικών διαταραχών οι οποίες σχετίζονται με την εργασιακή δραστηριότητα. Τα πιο συνηθισμένα παραδείγματα χρόνιου μυοσκελετικού πόνου είναι η οσφυαλγία, η τενοντίτιδα και η χρόνια τενοντοπάθεια, οι νευροπάθειες, η μυαλγία και τα κατάγματα κόπωσης.
Η συχνότητα τραυματισμών λόγω υπερπροσπάθειας για ανύψωση βάρους είναι κατά 1,3 φορές μεγαλύτερη στους άνδρες. Οι γυναίκες, ωστόσο, υφίστανται τενοντίτιδα κατά 2,3 φορές συχνότερα, σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα κατά τρεις φορές συχνότερα και τραυματισμούς που οφείλονται σε επαναλαμβανόμενες κινήσεις κατά δύο φορές πιο συχνά.
Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αλγολογίας κος Εμ. Αναστασίου, τόνισε ότι «ο πόνος έχει σημαντική επίπτωση στην καθημερινότητα του πάσχοντα, επηρεάζοντας παράλληλα την ανεξαρτησία και τις διαπροσωπικές του σχέσεις».
Ένας στους τέσσερις πάσχοντες αισθάνονται ότι δεν μπορούν να φροντίσουν τον εαυτό τους, όπως θα ήθελαν. Το 27% νιώθουν λιγότερο ικανοί να διατηρήσουν φιλικές ή οικογενειακές σχέσεις, το 30% έχουν μειωμένη ικανότητα διατήρησης ενός ανεξάρτητου τρόπου ζωής και το 19% δηλώνουν ανίκανοι να συνάψουν σεξουαλικές σχέσεις.
Ο χρόνιος πόνος έχει αρνητικές συνέπειες και στη συναισθηματική τους υγεία, καθώς οι μισοί πάσχοντες αναφέρουν συνεχές αίσθημα κόπωσης. Το 43% αισθάνονται αβοήθητοι λόγω του πόνου, το 44% δηλώνουν ότι ο πόνος εμποδίζει την ικανότητα καθαρής σκέψης και συγκέντρωσής τους, ενώ το 16% δηλώνουν ότι κάποιες μέρες είναι τόσο έντονος, που θα ήθελαν θα πεθάνουν!
Απολογισμός
Ο απολογισμός του φετινού εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Παρηγορητικής Φροντίδας ήταν πλούσιος δεδομένου ότι η ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α.:
* Οργάνωσε ενημερωτική καμπάνια που περιελάμβανε: ραδιοτηλεοπτικά spots, παρεμβάσεις – συνεντεύξεις στα ΜΜΕ και άρθρα στον Τύπο. Ειδικό αφιέρωμα της εφημερίδας μας «Παρηγορητική Φροντίδα» και αναρτήσεις αφισών στους σταθμούς του μετρό.
* Πραγματοποίηση αφιέρωμα στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) με την εργασία της φωτογράφου Χριστίνας Βάζου, παραγωγής ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α. (8 – 11 Οκτωβρίου). Στόχος του φωτογραφικού project της Χρ, Βάζου είναι η ανάδειξη του δικαιώματος πρόσβασης στην Ανακουφιστική και Παρηγορητική Φροντίδα, η παρουσίαση των θεραπευτικών αποτελεσμάτων της και η σκιαγράφηση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς. Το αφιέρωμα οδήγησε στην ευαισθητοποίηση της Διευθύντριας του ΕΜΣΤ κας Άννας Καφέτση με αποτέλεσμα την απόφασή της να συμβάλει το Μουσείο στο έργο της ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α. Κατά την διάρκεια της Συνέντευξης Τύπου, η κα Μαρίνα Τσέκου, Επιμελήτρια του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, ανακοίνωσε την έναρξη της συνεργασίας του Μουσείου με την ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α.
* Εγκαίνια των γραφείων της ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α. στην Αθήνα, Σμολένσκυ 4, με μουσική τζαζ. Τον αγιασμό τέλεσε ο Πατηρ Μαξιμος, ο οποίος μετέφερε εκ μέρους του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμου την πρόθεση της συνεργασίας της Εκκλησίας της Ελλάδος με την ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α. προκειμένου να συμβάλλει στην υλοποίηση αιτημάτων μας. Στα εγκαίνια παρουσιάστηκε και το ασημένιο κόσμημα της ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α. προσφορά της καλλιτέχνιδος Σοφίας Θαλασσινού.
Παράλληλα, αυξήθηκαν οι υπογραφές συμπαράστασης στην ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α μέσω της αύξησης των επισκέψεων στη διεύθυνση www.grpalliative.org καθώς και οι αιτήσεις εθελοντισμού.
Mε τη σημερινή Συνέντευξη Τύπου, η ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α ολοκληρώνει τον φετινό κύκλο των εκδηλώσεών της για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Παρηγορητικής Φροντίδας. Το σύνθημα για τη χρονιά αυτή ήταν: «Σπάσε τη σιωπή σου».
Δράσεις Ελληνικής Εταιρείας Αλγολογίας
