Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσίευση, η πρώτη μαστεκτομή για καρκίνο μαστού από Έλληνα χειρουργό έλαβε χώρα στη Βιέννη, το 1861, από τον Παύλο Ιωάννου. Ο Ιωάννου, μετέπειτα καθηγητής και πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, πραγματοποίησε μια ριζική μαστεκτομή σε γυναίκα 36 ετών με απόλυτη επιτυχία.
Αυτό που είναι αξιοσημείωτο, και επισημαίνεται στο άρθρο από τους Έλληνες ερευνητές κ.κ. Τσουκαλά, Κουσούλη, Βλαδίμηρο και Ανδρούτσο από το Εργαστήριο Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, είναι ότι ο Ιωάννου ακολούθησε τεχνική που εισήχθη 21 χρόνια αργότερα από τον επιφανή Αμερικανό χειρουργό William Stewart Halsted και η οποία, έστω και αν σήμερα είναι ξεπερασμένη, φέρει ακόμα το όνομά του (μαστεκτομή κατά Halsted). Το άρθρο, που δημοσιεύτηκε στο εκ των κορυφαίων παγκοσμίως περιοδικό περί παθήσεων μαστού, Breast Cancer Research and Treatment, είναι το πρώτο στη διεθνή βιβλιογραφία που αναγνωρίζει τον τολμηρό, καινοτόμο και ευφυή χειρουργικό χαρακτήρα του Ιωάννου.
Σύμφωνα με τον Αντώνη Κουσούλη, ενός εκ των συγγραφέων του άρθρου και Γενικό Γραμματέα του Συλλόγου Νέων Ιατρών, οι λόγοι που ο Παύλος Ιωάννου δεν αναγνωρίστηκε νωρίτερα είναι ότι δημοσίευσε την τεχνική του σε ελληνικό περιοδικό της εποχής (άρα καθιστώντας τη μη προσβάσιμη στη διεθνή κοινότητα) και ότι δε συνέχισε με σειρά επεμβάσεων μαστεκτομής με σκοπό να συστηματοποιήσει τη μέθοδο (κάτι που έκανε ο Halsted). Αν ο Έλληνας χειρουργός είχε ακολουθήσει διαφορετική προσέγγιση στην ‘προώθηση’ του έργου, ίσως η διεθνής ιστορία πάνω στο ζήτημα να είχε γραφτεί διαφορετικά.
iatronet