Το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης της Ευρωπαίκής Ένωσης εντοπίζει τις επικίνδυνες τροφές προτού φθάσουν στο πιάτο μας. Τι είναι χειρότερο από το να βρεις ένα σκουλήκι στο μήλο σου; Να βρεις μισό σκουλήκι. Αλλά, ενώ η παρουσία ενός σκουληκιού στο φρούτο θεωρείται κάτι φυσικό και μπορεί μάλιστα να είναι ένδειξη της βιολογικής προέλευσης του μήλου, άλλα είδη μόλυνσης των τροφίμων μπορεί να είναι επικίνδυνα. Σκεφθείτε, για παράδειγμα, τις διοξίνες ή τη μελαμίνη στις παιδικές τροφές από την Κίνα.
Για να κρατά τα επικίνδυνα τρόφιμα και τις ζωοτροφές μακριά από τα ράφια, η Ευρωπαίκή Ένωση διαθέτει εδώ 30 χρόνια το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (RASFF), το οποίο επιτρέπει στις χώρες της να ανταλλάσσουν γρήγορα πληροφορίες για τα ενδεχομένως επικίνδυνα προϊόντα και να αντιδρούν αμέσως.
Αν τα προβλήματα εντοπιστούν σε αρχικό στάδιο και γίνει η κατάλληλη ενημέρωση, τα προϊόντα μπορούν να αποσυρθούν γρήγορα από την αγορά σε όλες τις χώρες ή, ακόμη καλύτερα, να απαγορευτεί η διάθεσή τους στην αγορά. Οι εθνικές αρχές ενημερώνονται επίσης σχετικά με εισαγόμενα προϊόντα τα οποία δεν επιτρέπεται να εισέλθουν στην αγορά της Ευρωπαίκής Ένωσης για λόγους ασφάλειας.
Παρόλο που ο αριθμός των προειδοποιήσεων το 2008 ήταν ο ίδιος με το 2007 (7.000), εκδόθηκαν μόνο 528 κοινοποιήσεις για απόσυρση προϊόντων από την αγορά, δηλαδή οι μισές σε σχέση με το 2007, κάτι που δείχνει ότι τα επικίνδυνα προϊόντα εντοπίζονται νωρίτερα, προτού ακόμη διατεθούν στην αγορά. Το 62% περίπου των κοινοποιήσεων προειδοποίησης αφορούσαν προϊόντα προέλευσης Ευρωπαίκής Ένωσης, ενώ οι συχνότεροι κίνδυνοι που αναφέρθηκαν ήταν οι παθογόνοι μικροοργανισμοί και οι μυκοτοξίνες.
Τα 30 χρόνια λειτουργίας του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης γιορτάστηκαν με συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 16 Ιουλίου. Οι συμμετέχοντες συζήτησαν τις πιθανές βελτιώσεις του συστήματος και εξέτασαν τρόπους για την επέκτασή του σε άλλες χώρες. Η Ευρωπαίκή Ένωση έχει ήδη χρηματοδοτήσει τη δημιουργία ενός συστήματος προειδοποίησης στη Νοτιοανατολική Ασία και έχει διοργανώσει επιμορφωτικά σεμινάρια σε άλλες χώρες για να τις βοηθήσει να συστήσουν εθνικά συστήματα προειδοποίησης. Απώτερος στόχος είναι η συγχώνευση όλων των εθνικών και περιφερειακών συστημάτων προειδοποίησης σε ένα παγκόσμιο δίκτυο.
Δρ. Γεώργιος Παπαδάς
Κλινικός Διατροφολόγος
