Στη Γερμανίδα Χέρτα Μίλερ το Νόμπελ λογοτεχνίας
Στη Γερμανίδα Χέρτα Μίλερ απονέμεται το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2009, ανακοίνωσε την Πέμπτη η Σουηδική Ακαδημία, η οποία αιτιολογώντας την απόφασή της αναφέρει ότι η συγγραφέας, "με την πυκνότητα της ποίησής της και την ειλικρίνεια της πρόζας της, σκιαγραφεί το σύμπαν των στερημένων".
Η Χέρτα Μίλερ είναι μυθιστοριογράφος, ποιήτρια και δοκιμιογράφος και στο έργο της περιγράφει τις συνθήκες ζωής κάτω από το καθεστώς του Νικολάε Τσαουσέσκου.
Γεννήθηκε στις 17 Αυγούστου του 1953 στο γερμανόφωνο χωριό Νίτσκιντορφ της Ρουμανίας, κοντά στην Τιμισοάρα και το 1987 μετανάστευσε στη Δυτική Γερμανία με τον σύζυγό της, συγγραφέα Ρίχαρντ Βάγκνερ, καθώς στη Ρουμανία δεν της επέτρεπαν να εκδόσει τα έργα της, στα οποία επέκρινε ανοικτά το ολοκληρωτικό καθεστώς, όπως διευκρινίζει η Σουηδική Ακαδημία.
Η Μίλερ έζησε από κοντά τη διαβόητη μυστική αστυνομία του Τσαουσέσκου Securitate όταν στα τέλη της δεκαετίας του '70 εργάσθηκε ως μεταφράστρια σε ένα εργοστάσιο και αρνήθηκε να γίνει πληροφοριοδότης.
Το πρώτο της μυθιστόρημα ήταν "Η Συνάντηση"το 1997, ενώ είχε προηγηθεί μία συλλογή διηγημάτων το 1982, με την οποία πρωτοεμφανίστηκε.
Αλλα της μυθιστορήματα είναι "Η αλεπού ήταν κιόλας ο κυνηγός", "Το Ζώο της Καρδιάς", ενώ στα ελληνικά κυκλοφορεί το "Μετέωροι Ταξιδιώτες".
Το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών 980.000 ευρώ.
Εως τις 14 Οκτωβρίου στη Θεσσαλονίκη
«Σινεμά στο Πιάτο»
 |
Η αφίσα του αφιερώματος στη σχέση του σινεμά με τη γαστρονομία. |
Είναι η πρώτη φορά που το «Σινεμά στο Πιάτο» ανεβαίνει στη συμπρωτεύουσα, προσφέροντας στο κοινό γευστικά ταξίδια, με οδηγό την 7η τέχνη.
Εξι κινηματογραφικές προτάσεις θα αποτελέσουν την αφετηρία για να προτείνουν τα εστιατόρια της Θεσσαλονίκης ειδικά σινε-μενού έντεκα καταξιωμένων Ελλήνων και ξένων σεφ, που, εμπνευσμένοι από τις κινηματογραφικές εικόνες, θα μεταφράζουν την ατμόσφαιρα της κάθε ταινίας σε υψηλή γαστρονομία.
Το αφιέρωμα ξεκινά με την avant-premiere της ταινίας «Βασίλισσα Βικτώρια: Τα χρόνια της νιότης» του Ζαν Μαρκ Βαλέ, ενώ ακολουθούν οι ταινίες: «Waitress» της Εϊντρεν Σέλι, «Ταξίδι στο Darjeeling» του Γουές Αντερσον, «Το κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι» του Πίτερ Γουέμπερ, «Ντίβα» του Ζαν Ζακ Μπενέξ και «Νευρικός Εραστής» του Γούντι Αλεν.
Τις ταινίες θα προλογίσουν γνωστοί κριτικοί κινηματογράφου και γεύσης.
Οι πρεμιέρες της εβδομάδας
Μελαγχολικός Πέδρο, ραδιοφωνικός Πετρίδης
 | H Πενέλοπε Κρουζ και ο Λουίς Χομάρ, σε μια ιστορία για το θάνατο, τη ζήλια και την προδοσία: «Ραγισμένες Αγκαλιές» διά χειρός Πέδρο Αλμοδόβαρ. |
Το τρομερό παιδί του ισπανικού κινηματογράφου συναντά και πάλι τη λατρεμένη μούσα του, σε μια ταινία που ισορροπεί ανάμεσα στο νουάρ και το μελόδραμα. Μια ταινία προσωπική, με αναφορές στο ίδιο το έργο του σκηνοθέτη.
Οι Πέδρο Αλμοδόβαρ και Πενέλοπε Κρουζ, όμως, δεν είναι μόνοι στις σκοτεινές αίθουσες. Η κινηματογραφική παρέα της εβδομάδας περιλαμβάνει μία νεαρή και άκρως ατίθαση βασίλισσα, τον αρχιερέα του ελληνικού ραδιοφώνου, αλλά και ανθρώπους που δίνουν καθημερινά τη μάχη της επιβίωσης, αισθανόμενοι εξόριστοι στην ίδια τους τη γη.
«ΡΑΓΙΣΜΕΝΕΣ ΑΓΚΑΛΙΕΣ» (Broken Embraces)
Ο Πέδρο Αλμοδόβαρ γράφει και σκηνοθετεί μια ιστορία για το θάνατο, τη ζήλια και την προδοσία. Ένας άντρας (Λουίς Χομάρ) γράφει, ζει και αγαπάει μέσα στο σκοτάδι. Δεκατέσσερα χρόνια πριν, ήταν το θύμα ενός μοιραίου αυτοκινητικού δυστυχήματος, στο οποίο έχασε την όρασή του, αλλά και τη γυναίκα της ζωής του (Πενέλοπε Κρουζ). Η είδηση του θανάτου του παραγωγού της τελευταίας του ταινίας, τον οδηγεί σε ένα ταξίδι στο παρελθόν. Αρχίζει να μας αφηγείται μια ιστορία τραγική. Μια ιστορία που μπορεί να αποτυπωθεί με τη φωτογραφία δύο ερωτευμένων ανθρώπων, που αγκαλιάζονται. Μια φωτογραφία που κάποιος έχει σκίσει σε χίλια κομμάτια.
«Ο ΧΡΟΝΟΣ ΠΟΥ ΑΠΟΜΕΝΕΙ» (The Time That Remains)
Ο παλαιστίνιος σκηνοθέτης Ελία Σουλεϊμάν, βασισμένος στις δικές του εμπειρίες, τα ημερολόγια του πατέρα του και την αλληλογραφία της μητέρας του, μας παρουσιάζει όσα έχουν συμβεί από την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, το 1948, ως και τις μέρες μας στη Λωρίδα της Γάζας. Η ταινία απεικονίζει την καθημερινή ζωή των Παλαιστινίων, που παρέμειναν εκεί που γεννήθηκαν και ονομάστηκαν «αραβο-ισραϊλινοί», ζώντας στην ουσία ως μειονότητα στην ίδια τους τη γη. Πρωταγωνιστούν: Ελία Σουλεϊμάν, Σαλέχ Μπακρί, Λεϊλά Μουαμάρ, Γιασμίν Χατζ.
«ΒΙΚΤΟΡΙΑ» (Young Victoria)
Η Βικτώρια υπήρξε η μακροβιότερη βασίλισσα στην ιστορία της Αγγλίας, δίνοντας μάλιστα το όνομά της σε μια ολόκληρη εποχή, τη «Βικτωριανή». Πριν καταφέρει να κερδίσει την αναγνώριση, ωστόσο, έζησε μια πολύ δύσκολη νεαρή ηλικία. Ο Ζαν Μαρκ Βαλέ μας μεταφέρει στο 1836, ένα χρόνο πριν η Βικτώρια ανεβεί στο θρόνο, και μας αφηγείται τα ταραγμένα πρώτα χρόνια στην εξουσία και τη θυελλώδη ερωτική σχέση της με τον πρίγκιπα Αλβέρτο. Τη Βικτώρια ενσαρκώνει η Εμιλι Μπλαντ, ενώ στο πλευρό της συναντάμε τους Ρούπερτ Φρεντ, Πολ Μπέτανι, Μιράντα Ρίτσαρντσον, Τζιμ Μπρόαντμπεντ.
«HALLOWEEN II - Η Νύχτα με τις Μάσκες»
Μετά την επιτυχία του remake του πρώτου «Halloween», ο σκηνοθέτης Ρομπ Ζόμπι μας δίνει ένα ακόμη πιο αιματηρό sequel. Ο Μάικλ Μάιερς επιστρέφει στην παλιά του γειτονιά, το Χάντονφιλντ, για να ασχοληθεί με ανειλημμένες οικογενειακές υποθέσεις. Δεν σταματά πουθενά και σπέρνει τον τρόμο στο διάβα του, καθώς αντιμετωπίζει τα σκοτεινά μυστικά του διεστραμμένου παρελθόντος του. Η μικρή πόλη όμως αποκτά έναν απρόσμενο νέο ήρωα που, αν καταφέρει να παραμείνει ζωντανός, ίσως μπορέσει να βρει τον τρόπο για να σταματήσει τον Μάιερς. Στο ρόλο του Δρ. Λούμις και πάλι ο Μάλκολμ ΜακΝτάουελ.
«Η ΓΥΜΝΗ ΑΛΗΘΕΙΑ» (The Ugly Truth)
Ο Τζέραλντ Μπάτλερ (ο γνωστός Λεωνίδας του «300») και η Κάθριν Χέιγκλ (η Ίζι από το «Greys Anatomy) πρωταγωνιστούν σε μια κομεντί για την αέναη μάχη των φύλων. Η Αμπι Ρίχτερ είναι μια ρομαντική παραγωγός ραδιοφωνικών εκπομπών, που αναζητά τον κ. Τέλειο. Καλείται να συνεργαστεί με τον Μάικ Τσάντγουει, έναν σκληροπυρηνικό τύπο της τηλεόρασης, που υπόσχεται να αποκαλύψει τη γυμνή αλήθεια για τις σχέσεις ανδρών και γυναικών. Τα πράγματα περιπλέκονται όταν ο Μάικ, για να αποδείξει στην Άμπι πως δεν είναι ένας αναξιόπιστος τσαρλατάνος, αλλά κάποιος που καταλαβαίνει σε βάθος τις συμπεριφορές των ζευγαριών, προσφέρεται να τη βοηθήσει στην κατάκτηση του κ. Τέλειου. Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Ρόμπερτ Λουκέτικ.
 |
«ONCE IN A LIFETIME»
H Νικόλ Αλεξανδρουπούλου, μέσα από σπάνιο αρχειακό υλικό και συναρπαστικές αφηγήσεις, επιχειρεί ένα μουσικό οδοιπορικό στη ζωή του Γιάννη Πετρίδη, της ραδιοφωνικής φωνής που αδιάλειπτα εδώ και τριάντα πέντε χρόνια κρατάει συντροφιά στους φίλους της μουσικής. Μέσα από τις εμπειρίες του γνωστού παραγωγού ξεδιπλώνεται η μουσική ιστορία της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, η έκρηξη του ροκ, τα μουσικά κινήματα που αναπτύχθηκαν και το κοινωνικοπολιτικό σκηνικό που διαμόρφωσε τη σύγχρονη κουλτούρα στη χώρα μας.
DVD
«DRAGONQUEST»
Μάγοι και τέρατα
Στα σκοτεινά χρόνια της αρχαιότητας, ένας πανούργος μάγος απελευθερώνει ένα μυθολογικό τέρας, προκαλώντας τον τρόμο και τον πανικό. Ένας νεαρός πολεμιστής θα πρέπει να ανταποκριθεί σε 12 απίστευτες δοκιμασίες, προκειμένου να δώσει ζωή στον δράκο, που θα εξουδετερώσει το θρυλικό τέρας. Μία φανταστική περιπέτεια διά χειρός Μαρκ Άτκινς.
«Η ΣΥΝΕΚΔΟΧΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΥΟΡΚΗΣ» (SYNECDOCHE, NEW YORK)
Από το Μπρόντγουεϊ...
Ο Καντέν Κοτάρ είναι έτοιμος να ανεβάσει το νέο του πρωτοποριακό έργο στο Μπρόντγουεϊ. Όμως, η προβληματική σχέση με την πρώην γυναίκα του, οι καθημερινοί καυγάδες στο θίασό του και η αδιάφορη ψυχολόγος του στέκονται εμπόδιο στα σχέδιά του. Μέχρι που κάνει την εμφάνισή της μια νέα και πολλά υποσχόμενη ηθοποιός. Με το Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν.
«ΜΙΑ ΝΥΧΤΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ 2» (NIGHT AT THE MUSEUM 2)
...στο Σμιθσόνιαν
Ο Μπεν Στίλερ επιστρέφει για ακόμη μία νύχτα στο μουσείο. Ο Λάρι Ντέιλι, πρώην νυχτοφύλακας του Ιδρύματος Σμιθσόνιαν, βρίσκεται μπλεγμένος στη μεγαλύτερη περιπέτεια της ζωής του. Έρχεται αντιμέτωπος με μια επική μάχη στους διαδρόμους του μεγαλύτερου μουσείου του κόσμου και καλείται να σώσει τους «άψυχους» φίλους του.
«Γιατί το Βυζάντιο» από την Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ
Γνωρίζοντας το Βυζάντιο
 |
Σύμφωνα με την ίδια, απευθύνεται «σε όσους από τους Νεοέλληνες ταλανίζονται με το πρόβλημα της ελληνικής ιστορικής συνέχειας και στους ξένους (κυρίως τους Δυτικοευρωπαίους και τους Αμερικανούς βλαστούς τους) που αρκούνται στην επιλεκτική γνώση του παρελθόντος τους». Με αυτό το σημαντικό, απλό και κατανοητό, για όλους τους αναγνώστες, βιβλίο, η συγγραφέας αποσαφηνίζει το Βυζάντιο διά του Βυζαντίου, χρησιμοποιώντας κείμενα - κλειδιά, και αναλύει εκείνα τα επιτεύγματα που το αναδεικνύουν ως την πρώτη ευρωπαϊκή αυτοκρατορία και που εξηγούν το πολιτισμικό μεγαλείο του και την ασυνήθη για παγκόσμια δύναμη μακροβιότητά του.
Την ερχόμενη Δευτέρα, ημέρα κυκλοφορίας του βιβλίου, στις 7 μ.μ., στο Μέγαρο Μουσικής (αίθουσα «Αλεξάνδρα Τριάντη»), η Ελένη Γλύκατζη - Αρβελέρ θα συντονίσει στρογγυλό τραπέζι με θέμα «Το Βυζάντιο και η αρχαία ελληνική σκέψη», στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Megaron Plus.
Ανακαινισμένη εκ βάθρων η Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου
Το Εθνικό επιστρέφει στο σπίτι του
 | Η είσοδος της Αγίου Κωνσταντίνου είναι μία από τις τρεις που διαθέτει το ανακαινισμένο Εθνικό. |
Υστερα από οκτώ χρόνια σιωπής, η Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου ανοίγει τις πόρτες της και υποδέχεται, στις 14 Οκτωβρίου, τους θεατές, στο διατηρητέο κτήριο Τσίλλερ, που ανακαινίστηκε εκ βάθρων, χωρίς να χάσει την αρχική του φυσιογνωμία. Το κτήριο εκσυγχρονίστηκε, αλλά απόκτησε και την πρότερη αίγλη του.
 | Τρεις μεγαλοπρεπείς πολυέλαιοι φωτίζουν την αίθουσα εκδηλώσεων. |
Η πρώτη σκηνή του Οργανισμού του Εθνικού Θεάτρου χτίστηκε ανάμεσα στο 1895-1901 από τον αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλλερ και με πρωτοβουλία ανέγερσης από το βασιλιά Γεώργιο τον Α΄. Το ιστορικό νεοκλασικό κτήριο, στην οδό Αγίου Κωνσταντίνου, λειτούργησε ως «Βασιλικό Θέατρο» από το 1901 ως το 1908, οπότε και έκλεισε επ' αόριστον, λόγω χρεοκοπίας. Το κτήριο ανακαινίστηκε το 1930 - 1931, υπό την εποπτεία του σκηνογράφου Κλεόβουλου Κλώνη.
 | Σήμερα, η σκηνή του Εθνικού μεγάλωσε -σχεδόν διπλασιάστηκε- και εκσυγχρονίστηκε. |
 | Εξακόσιοι πενήντα θεατές στην Κεντρική Σκηνή είναι η μέγιστη χωρητικότητα. |
Από τον πλευρικό χώρο της, που επικοινωνεί με τον κεντρικό και απομονώνεται με κατακόρυφα κινούμενο ηχομονωτικό πέτασμα, γίνεται η φορτοεκφόρτωση των σκηνικών. Από την προσθήκη του πύργου σκηνής, κινείται και το σύστημα πολλαπλών αναρτήσεων για το φωτισμό.
 | Στις 14 Οκτωβρίου έχουν οριστεί τα εγκαίνια και στις 23 τα επίσημα. |
Τέσσερα βαγόνια σκηνικών μεταφοράς από την πλάγια σκηνή στην κεντρική κι ένα από την πίσω σκηνή στην κεντρική, εξυπηρετούν τη σκηνή της Κεντρικής Σκηνής.
Μια «παλέτα» 24 διαφορετικών πιθανών κερκίδων, με σύνθεση των οποίων προκύπτουν διάφορες μεταβλητές διατάξεις των θέσεων και διαφορετικές χωρητικότητες θεατών, προσφέρει η «Νέα Σκηνή - Νίκος Κούρκουλος».
Εξακόσιοι πενήντα θεατές στην Κεντρική και τριακόσιοι ένας στη «Νέα Σκηνή - Νίκος Κούρκουλος» είναι η μέγιστη χωρητικότητα.
Το όραμα του Νίκου Κούρκουλου -ο οποίος πρόλαβε να δει ανακαινισμένη μόνο τη βασιλική είσοδο της Κουμουνδούρου με τα κιονόκρανα- είναι πλέον πραγματικότητα. Στις 14 Οκτωβρίου έχουν οριστεί τα εγκαίνια και στις 23 τα επίσημα. Υπερσύγχρονο, με δυνατότητες ευρωπαϊκών προδιαγραφών, το Εθνικό Θέατρο επιστρέφει στο σπίτι του και, απολαμβάνοντας τη νέα του θέα, ατενίζει το μέλλον.
 |
Με αφορμή τα εγκαίνια του κτηρίου, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου (στη φωτογραφία), με τον Coti K., τον Ζάφο Ξαγοράρη, τον Αλέκο Γιάνναρο και τον Θάνο Παπαστεργίου, παρουσιάζει το έργο «Πουθενά», ένα έργο μισής ώρας, το οποίο θα παρουσιάζεται δύο φορές την ημέρα από Τετάρτη έως Σάββατο, στις 21:00 και στις 21:45 και Κυριακή στις 19:00 και στις 19:45, με ειδικό ενιαίο εισιτήριο 10€.
Πληροφορίες στο τηλ. 210 - 52 88 170.
Ελληνικό MTV: Ενας χρόνος λειτουργίας
Απόψε στο γήπεδο μπάσκετ του ΟΑΚΑ το ελληνικό μουσικό κανάλι MTV γιορτάζει τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του με τους Tokio Hotel, σε μια συναυλία-σταθμό.
Το συγκρότημα από τη Γερμανία θα εμφανιστεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα και η Αθήνα θα βρεθεί στο επίκεντρο του μουσικού κόσμου, καθώς η συναυλία θα προβληθεί στα δίκτυα του MTV σε Ευρώπη, Αμερική, Ασία και Αφρική.
Η συναυλία των Tokio Hotel αποτελεί την πρώτη παγκόσμια live παρουσίαση του νέου τους άλμπουμ «Humanoid» και θα μαγνητοσκοπηθεί για την εκπομπή MTV World Stage, η οποία θα παρουσιαστεί σε 150 χώρες και 44 κανάλια του MTV διεθνώς.
Εκτός από τους Tokio Hotel στη σκηνή θα ανέβουν οι Aloha from Hell, Μύρωνας Στρατής, Professional Sinnerz και Moral.
Στο σφυρί έργα από την περίφημη γκαλερί Ποπόφ
Οι πορσελάνες της ρωσικής αριστοκρατίας
 | Πιατάκι και φλιτζάνι με κάλυμμα, διακοσμημένα με το έμβλημα του ρωσικού θρόνου (150-170 χιλιάδες στερλίνες). |
H ρωσική τέχνη έχει συνδεθεί κατεξοχήν με τη θρησκευτική παράδοση της ζωγραφικής των εικόνων, η οποία, άμεσα επηρεασμένη από τη βυζαντινή τέχνη, έχει για τη Ρωσία διάρκεια ζωής πάνω από 1.000 χρόνια.
Η ανάπτυξη της κοσμικής ζωγραφικής στη Ρωσία, το 18ο αιώνα, επηρεάστηκε καθοριστικά από τα σύγχρονα δυτικοευρωπαϊκά καλλιτεχνικά ρεύματα και οι δύο παραδόσεις, βυζαντινή-θρησκευτική και δυτικότροπη-κοσμική, συνυπήρξαν έκτοτε, δημιουργώντας μια καλλιτεχνική σχολή η οποία ακολούθησε τις σύγχρονες καλλιτεχνικές εξελίξεις, σεβόμενη παράλληλα τη μακραίωνη πολιτιστική της κληρονομιά.
 | O πίνακας του Πιότρ Σοκόλοβ (100-150 χιλιάδες στερλίνες). |
Από τη συγκεκριμένη γκαλερί προερχόταν μια εξαιρετική συλλογή από πορσελάνες του 18ου αιώνα, δημιουργημένη από τρεις γενιές συλλεκτών, η οποία αποτέλεσε και το θέμα του βιβλίου «Αριστουργήματα ρωσικής πορσελάνης του 18ου αιώνα από τη συλλογή Ποπόφ», που κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες.
Σύμφωνα με τους υπεύθυνους του οίκου, η γκαλερί Ποπόφ αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα διακίνησης ρωσικής τέχνης παγκοσμίως κατά τη διάρκεια των τελευταίων 90 χρόνων, προσελκύοντας εξέχοντες συλλέκτες από όλο τον κόσμο, ενώ η προσεχής δημοπρασία αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία να αποκτήσει κάποιος ένα σπάνιο κομμάτι, μουσειακής ίσως αξίας, τμήμα της ρωσικής πολιτιστικής κληρονομιάς, προερχόμενο από μια συλλογή μοναδική στο είδος της.
Αν και ο Αλεξάντερ Ποπόφ, ιδρυτής της συγκεκριμένης γκαλερί, έχει πεθάνει εδώ και μισό αιώνα, η κληρονομιά που άφησε παραμένει ολοζώντανη. Συλλέκτης ο ίδιος και άριστα καταρτισμένος σε ένα ευρύτατο πεδίο θεμάτων τέχνης, αλλά με πραγματικό πάθος τις πορσελάνες, όπως εξάλλου φαίνεται και στη συλλογή που θα δημοπρατηθεί.
 | Το πορσελάνινο σερβίτσιο, παραγγελία του αυτοκράτορα Φρειδερίκου του 2ου της Πρωσίας (200-300 χιλιάδες στερλίνες). |
Συνδεδεμένο με την άνοδο στο θρόνο της Μεγάλης Αικατερίνης το 1762, μετά την εκθρόνιση του συζύγου της Πέτρου, ένα πορσελάνινο σετ, αποτελούμενο από ένα πιατέλο και ένα φλιτζάνι με κάλυμμα, διακοσμημένο με το δικέφαλο αετό -έμβλημα του ρωσικού θρόνου- θεωρείται κομμάτι ανεκτίμητης ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας (150-170 χιλιάδες στερλίνες).
 | Πορσελάνινο πιάτο από το σερβίτσιο Ορλόφ (60-80 χιλιάδες στερλίνες). |
Αν και προσανατολισμένος κυρίως στη συλλογή πορσελάνινων αντικειμένων, ο Αλεξάντερ Ποπόφ διέθετε επίσης σημαντικότατες γνώσεις για τη ρωσική ζωγραφική και στη συλλογή που θα δημοπρατηθεί περιλαμβάνονται έργα κορυφαίων ρώσων καλλιτεχνών του 19ου αιώνα, κυρίως πορτρέτα μελών της αυτοκρατορικής αυλής και της ρωσικής αριστοκρατίας, με εξαιρετικά σημαντικό ανάμεσά τους το πορτρέτο της αυτοκράτειρας Αλεξάνδρας και της κόρης της, Μεγάλης Δούκισσας Μαρίας, από το μεγάλο ρώσο καλλιτέχνη Πιότρ Σοκόλοβ, έργο του 1829, στο οποίο τα δύο μέλη της αυτοκρατορικής αυλής απεικονίζονται σε ένα παραθαλάσσιο θέρετρο (100-150 χιλιάδες στερλίνες).
Εκθεση ιαπωνικής τέχνης στην Αθήνα
110 χρόνια φιλίας
 | Πίνακας του Κ. Οhatake, που παρουσιάζεται στην έκθεση ιαπωνικής τέχνης «Heart Art in Athens». |
H έκθεση παρουσιάζεται στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου «Μελίνα» (Ηρακλειδών 66, Θησείο) και είναι οργανωμένη σε δύο μέρη, λόγω του πλήθους των έργων, που θα εκτεθούν διαδοχικά. Συγκεκριμένα, έως τις 17 Οκτώβρη θα παρουσιαστεί το πρώτο και από 21 έως 30 Οκτωβρίου το δεύτερο, δίνοντας έτσι στο αθηναϊκό κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει την τέχνη από τη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου.
Συνολικά, θα εκτεθούν 400 έργα παραδοσιακής και σύγχρονης ιαπωνικής τέχνης, 370 Ιαπώνων εν ζωή καλλιτεχνών. Οι δημιουργίες καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα των ανατολίτικων τεχνοτροπιών, όπως την παραδοσιακή ιαπωνική ζωγραφική, τη μελανογραφία, την καλλιγραφία, τις γκραβούρες, την αγγειοπλαστική, ενώ δεν λείπουν και οι καλλιτέχνες που έχουν υιοθετήσει το δυτικό τρόπο εικαστικής έκφρασης, τη φωτογραφία και τη γλυπτική. Στους συμμετέχοντες συγκαταλέγονται νέοι, αλλά και έμπειροι δημιουργοί και καθένας από αυτούς αντιπροσωπεύει με το έργο του ένα από τα ιαπωνικά είδη τέχνης.
Ο πρόεδρος του Πολιτισμικού Οργανισμού του Δήμου Αθηναίων, Αγγελος Μοσχονάς, τονίζει μεταξύ άλλων: «Οι σχέσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ιαπωνία υπήρξαν πάντοτε σχέσεις θερμής φιλίας, αλληλοσεβασμού και αλληλοεκτίμησης. Και αυτό γιατί οι δύο λαοί χαρακτηρίζονται από τα βάθη των ιστορικών χρόνων για την πρωταρχική σημασία που αποδίδουν στις έννοιες της προσωπικής τιμής, της ατομικής αρετής, στις τέχνες και στον πολιτισμό. Η ελληνική και η ιαπωνική τέχνη διακρίνονται από το διαχρονικό στοιχείο, το στοιχείο που αναφέρεται σε αιώνιες και άφθαρτες αξίες.
…Με αυτή την έκθεση, συνεχίζεται ο πολιτιστικός διάλογος ανάμεσα στις δύο χώρες και στόχος μας είναι να προσφέρουμε στους κατοίκους της πόλης μας ποιοτικά πολιτιστικά ερεθίσματα, ώστε όλοι να μπορέσουν να έρθουν σε επαφή με όλες τις μορφές τέχνης και στη συγκεκριμένη περίπτωση με την ιδιαίτερη τέχνη της Ανατολής».
Φωτογραφία: Εκθεση του Philip Tsiaras
Μεγάλη αναδρομική έκθεση φωτογραφίας του διεθνούς καλλιτέχνη Philip Tsiaras, εγκαινιάζεται απόψε στις 8:30 στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης.
Θα εκτεθούν περισσότερα από 200 έργα από σημαντικές σειρές του δημιουργού από το 1971 έως σήμερα, καλύπτοντας όλο το φάσμα της φωτογραφικής του δημιουργίας.
Οι επιλογές των έργων βασίζονται σε δύο κεντρικούς άξονες: στον τρόπο που ο δημιουργός εξερευνά το φωτογραφικό μέσο -μέσα από την αφήγηση, την κινηματογραφική διάσταση αλλά και τις δικές του καινοτόμες παρεμβάσεις-, όπως και στον τρόπο που δομεί την ταυτότητά του, καθώς προσπαθεί να συνενώσει τις διαφορετικές πολιτιστικές του εμπειρίες, τα οικογενειακά με τα κοινωνικά του βιώματα. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης θα προβάλλεται επίσης ένα φιλμ πάνω στο έργο του πολυσχιδούς δημιουργού, που ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη.
Σπάνια αριστουργήματα από το Λούβρο στην Εθνική Πινακοθήκη
Οταν η Ελλάδα έγινε μόδα
 | Δύο λάδια του Louis Jean-Francois Lagrenee, του νεότερου από το Λούβρο: Αριστερά, «Η ψυχή συλλαμβάνει τον Έρωτα αποκοιμισμένο» και δεξιά «Ο Ηφαιστος αιφνιδιάζει την Αφροδίτη και τον Αρη». |
Η αυστηρή γραμμή αντικαθιστά την παιγνιώδη καμπύλη του ροκοκό, δωρικός, ιωνικός και κορινθιακός ρυθμός δανείζουν τα στοιχεία τους στην αρχιτεκτονική και το διάκοσμο, που κατακλύζεται από μαιάνδρους, ανθέμια, βουκράνια και δάφνινα στεφάνια. Η ελληνική μυθολογία και ιδιαίτερα ο κύκλος του Διονύσου εμπνέουν για άλλη μια φορά ζωγράφους, γλύπτες και διακοσμητές. Η στροφή από το ροκοκό στο νεοκλασικισμό είναι πραγματικότητα…
 | Αριστερά: Ενα ζευγάρι βάζα «κηροστάτες με παιδιά», Παρίσι, π. 1770. Δεξιά: «Εκκρεμές», Παρίσι, π. 1770, Jean-Louis Prieur και Joseph-Leonard Roque. |
Η έκθεση «Όταν η Ελλάδα έγινε μόδα. Η γέννηση του νεοκλασικισμού στη γαλλική τέχνη. Αριστουργήματα από το Μουσείο του Λούβρου» φιλοξενείται στην Εθνική Πινακοθήκη από τις 28 Σεπτεμβρίου του 2009 ως τις 11 Ιανουαρίου του 2010.
 | Αριστερά: Ένα ζευγάρι βάζα με μπλε φόντο, Κίνα και Παρίσι, π. 1770. Δεξιά: Ένα ζευγάρι βάζα με κεφαλές κριών, 1759, Philippe Caffieri. Ολα από το Musee du Louvre. |
Ο χρονικός ορίζοντας της έκθεσης καλύπτει την τελευταία περίοδο της βασιλείας του Λουδοβίκου XV (τρίτο τέταρτο 18ου αιώνα). Σ' αυτή τη σύντομη περίοδο συντελείται η μετάβαση από την τεχνοτροπία του ροκοκό με τον παιγνιώδη και έντονα διακοσμητικό χαρακτήρα, στο αυστηρό ύφος του νεοκλασικισμού που εμπνέεται από την ελληνική αρχαιότητα. Το ιδεολογικό και αισθητικό πλαίσιο του νέου ύφους ήταν ο Διαφωτισμός, που κήρυσσε την επιστροφή στις κλασικές αξίες, ενώ ρόλο καταλύτη αποτέλεσαν οι ανασκαφές στη νότια Ιταλία, στην Ηράκλεια και στην Πομπηία, καθώς και τα ταξίδια των περιηγητών που συνοδεύονταν από πλούσια εικονογραφημένες εκδόσεις. Ταξιδιώτες και συλλέκτες έφεραν την αρχαιότητα πολύ κοντά.
Η έκθεση «Όταν η Ελλάδα έγινε μόδα» που μεταφράζει ελεύθερα το δύσκολο να αποδοθεί πιστά γαλλικό τίτλο «Le gout a la grecque», οργανώθηκε για πρώτη φορά στη Μαδρίτη και στη Λισαβόνα, αλλά ανασυγκροτήθηκε, εμπλουτίστηκε και προσαρμόστηκε για την παρουσίασή της στην Αθήνα. Στη διοργάνωσή της συνέβαλαν αποφασιστικά ο πρέσβης της Γαλλίας στην Ελλάδα, Chrisophe Farnaud, και ο πρόεδρος και γενικός διευθυντής του Μουσείου του Λούβρου, Henri Loyrette, οι οποίοι και τίμησαν με την παρουσία τους τα εγκαίνια, που έγιναν από τον υπουργό Πολιτισμού, Αντώνη Σαμαρά.
 |
Επιστροφή στις κλασικές αξίες
Στα μέσα του 18ου αιώνα η Ελλάδα συμπληρώνει τρεις μελανούς αιώνες κάτω από τον τουρκικό ζυγό. Και ενώ τα πρώτα συμπτώματα της αφύπνισης του ελληνικού λαού έχουν αρχίσει να εμφανίζονται στο σκοτεινό ορίζοντα, η Ευρώπη γνωρίζει μια ακόμη αναγέννηση, μια ακόμη επιστροφή στις κλασικές αξίες που είδαν το φως σ' αυτή τη χώρα. Μετά την πρώτη μεγάλη Αναγέννηση, που οδήγησε την Ευρώπη στην έξοδο από τον Μεσαίωνα, ακολούθησε ο κλασικισμός του Λουδοβίκου XIV. Ένας κλασικισμός που συμβιώνει παράδοξα με το μπαρόκ, αφήνοντας ιδιαίτερα τη σφραγίδα του στην αρχιτεκτονική.
 |
Όταν στα μέσα του 18ου αιώνα η Γαλλία στρέφεται και πάλι στην Ελλάδα, αναζητώντας πρότυπα για την αναμόρφωση της καλαισθησίας, το ροκοκό, που αποτελεί την ακραία έκφραση, την εκπύρωση του Μπαρόκ, έχει κατακλύσει με την υβριδική του υπερβολή όλες τις τέχνες.
Τα θεωρητικά κείμενα της εποχής (Caylus, Diderot) μαρτυρούν την κούραση, τον κορεσμό από τη διακοσμητική πλημμυρίδα του gout rocaille και εύχονται μια επιστροφή στην αυστηρότητα και την υγιή ρώμη του ελληνικού ύφους (le gout a la grecque). Η αντίδραση αυτή εναρμονιζόταν και εξέφραζε τη φιλοσοφία και την αισθητική του Διαφωτισμού και δεν είναι τυχαίο ότι οι πρωταγωνιστές του κινήματος γίνονται κήρυκες της επιστροφής στις κλασικές αξίες.
 |
«Η διάδοση και η επιβολή του νέου γούστου, του gout a la grecque, αποτελεί ένα συναρπαστικό κοινωνικό φαινόμενο. Πρωταγωνιστές του δεν είναι μόνο οι θεωρητικοί, οι διανοούμενοι, οι καλλιτέχνες. Το παλάτι, ο κύκλος του Λουδοβίκου XV, οι επίσημες ερωμένες του βασιλιά (Madame de Pompadour, Madame du Barry), κοσμικές κυρίες, πολιτικά πρόσωπα, αλλά κυρίως οι τεχνίτες, οι έμποροι, οι μοδίστρες υιοθετούν τη νέα καλαισθησία, το gout a la grecque, και γίνονται κήρυκές του συμβάλλοντας στην ευρεία διάδοσή του.
Έτσι, ο νεοκλασικισμός γίνεται μόδα, συρμός, που διαβρώνει αρχικά το ροκοκό, για να επιβληθεί γρήγορα και να το εκτοπίσει» λέει η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης και ομότιμη καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα.
Οι πρωταγωνιστές του gout a la grecque υπήρξαν άριστοι γνώστες της αρχαιότητας και σημαντικοί συλλέκτες, όπως ο comte de Caylus (η συλλογή του δημοσιεύτηκε ανάμεσα στα έτη 1762-1765 σε επτά τόμους), o duc de Choiseul, o duc d'Aumont κ.ά. Οι συλλογές τους συνιστούν τον πυρήνα των αρχαιολογικών θησαυρών που θαυμάζουμε σήμερα στο Λούβρο και σε άλλα γαλλικά μουσεία. Οι σημαντικές πολιτικές και δημόσιες θέσεις που κατέλαβαν οι αρχαιόφιλοι συνέβαλαν στη διάδοση του νέου ύφους, του gout a la grecque.
Το gout a la grecque, η νέα μόδα της Ελλάδας, δεν είναι στην πραγματικότητα αμιγώς ελληνική, αφού και η διαμεσολάβηση της Ρώμης εκλαμβάνεται ως κλασική. Στη συνείδηση όμως των Γάλλων της εποχής η Ελλάδα είναι το σημείο αναφοράς. Ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική, αλλά και ο διάκοσμος της καθημερινής ζωής - έπιπλα, αντικείμενα, μικροτεχνία, κομμωτική, ένδυμα και μόδα, υποτάσσονται στο νέο συρμό. Η αυστηρή γραμμή αντικαθιστά την παιγνιώδη καμπύλη του ροκοκό, δωρικός, ιωνικός και κορινθιακός ρυθμός δανείζουν τα στοιχεία τους στην αρχιτεκτονική και τον διάκοσμο, που κατακλύζεται από μαιάνδρους, ανθέμια, βουκράνια και δάφνινα στεφάνια. Η ελληνική μυθολογία και ιδιαίτερα ο κύκλος του Διονύσου, εμπνέουν για άλλη μια φορά ζωγράφους, γλύπτες και διακοσμητές.
Την επιμέλεια της έκθεσης έχουν κάνει η Marie Laure Rochebrune, επιμελήτρια του Μουσείου του Λούβρου και η Ναυσικά Λιτσαρδοπούλου και η Άννυ Μάλαμα, επιμελήτριες της Εθνικής Πινακοθήκης. Η αρχιτεκτονική μελέτη είναι των καθηγητών Γιώργου Παρμενίδη και Christine Longuepee.
 |
Η δημοφιλής νέα αισθητική
Πρωταγωνιστές του νέου ύφους γίνονται διάσημοι συλλέκτες της εποχής, όπως ο κόμης de Caylus, ο δούκας de Choiseul ο δούκας d' Aumont, που κατείχαν θέσεις-κλειδιά στο δημόσιο βίο επί βασιλείας του Λουδοβίκου XV. Το παλάτι, οι επίσημες ευνοούμενες του βασιλιά (Madame de Pompadour, Madame du Barry), κοσμικές κυρίες, διανοούμενοι, αρχιτέκτονες και καλλιτέχνες αλλά και τεχνίτες, μόδιστροι, έμποροι υιοθετούν τη νέα «ελληνική μόδα» και γίνονται κήρυκές της, συμβάλλοντας στη διάδοσή της.
Η αριστοκρατία λανσάρει τη «μόδα αλά ελληνικά», σε βαθμό που ο στενός φίλος του Ντιντερό Φρίντριχ ντε Γκριμ έγραφε το 1763 ότι «η αισθητική αυτή ξεκίνησε από την αρχιτεκτονική για να κατακλύσει τα καταστήματα της μόδας. Οι κυρίες μας είναι χτενισμένες a la grecque, οι κομψευόμενοί μας θα πρέπει να αισθάνονται προσβεβλημένοι όταν η ταμπακιέρα που κρατάνε δεν είναι a la grecque».
Εργα του Benoit Pare στην γκαλερί Kapopoulos Fine Arts
Κόμικς, Φρόιντ και διασημότητες
 |
Ο Μικρός Πρίγκιπας και η Φρίντα Κάλο, μαζί με την Μαντόνα, τον Τεν Τεν, τον Κινγκ Κονγκ, την Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων είναι οι ήρωες και συνάμα οι μούσες που ορίζουν το εικαστικό σύμπαν του Benoit Pare. Oλα τους πρόσωπα λατρείας από το κοινό - οι σύγχρονοι άγιοι της εποχής μας για να θυμηθούμε τη σχέση του Αndy Warhol με τη βυζαντινή τέχνη για την οποία μιλούσαμε στο προηγούμενο τεύχος. Το ενδιαφέρον στην περίπτωση του Pare είναι ότι κάπου ανάμεσα σε αυτά εμφανίζεται και ο ίδιος. Ορισμένες φορές εισάγει τον εαυτό του σε αυτοπροσωπογραφίες μέσα στον πίνακα σαν σε σκαμπρόζικο clin d' oeil, κλείνοντας υπαινικτικά το μάτι στο θεατή του.
Στο έργο του παιδικές φαντασιώσεις μάχονται με τους δαίμονες της ενηλικίωσης. Τα θρησκευτικά ταμπού, η απαγορευμένη σεξουαλικότητα και οι φροϋδικοί άβυσσοι, τα ειδυλλιακά τοπία και οι πύρινες φλόγες, οι μυθολογικές φιγούρες και το αστικό κόμικ, οι ήρωες των παραμυθιών και ο ονειρόκοσμος της παιδικής ηλικίας, οι ψυχολογικοί δράκοντες παρελαύνουν ανάκατα.
 |
Ο Pare σε αυτά τα έργα δουλεύει σαν στιλίστας που ξέρει καλά την προϊστορία του μέσου. Οι μελό ηρωίδες του σε κοντινό πλάνο περιμένουν τον εραστή τους. Στους πίνακές του υπάρχει η ίδια ατμόσφαιρα προσμονής, η μεγέθυνση, το ζουμ στην πρωταγωνίστρια. Οι πίνακες ακολουθούν την επίπεδη εικόνα του κόμικ, αλλά σε ορισμένους η προοπτική εισάγεται με τεχνάσματα, μέσα από την αντανάκλαση ενός καθρέφτη, ή με την υιοθέτηση μιας παράξενης γωνίας.
Οι παραστάσεις μπαίνουν μέσα σε αναγνωρίσιμα στιλιστικά frames, αλλά ο Pare είναι εικαστικός και κάνει τα δικά του στιλιστικά παιχνίδια με το χρόνο. Σε αυτά τα ταμπλό κόβει το χώρο γύρω από τα πορτρέτα του σε τμήματα, εισάγοντας λευκές λωρίδες που επιτρέπουν στο κενό να λειτουργήσει. Επιπλέον το γεμίζει με άπειρα σχεδιαστικά σχήματα, σύμβολα, διακοσμητικά, μικρολεπτομέρειες. Η γραφή που έμπαινε αυτούσια σε προηγούμενα έργα του έχει μεταμορφωθεί εδώ για τις ανάγκες της αισθητικής που υπηρετεί σε ποπ ιδεογραφήματα. Χαρούμενα και παιχνιδιάρικα όπως το σύνολο των έργων αυτής της έκθεσης που είναι το πιο ανάλαφρο και νοσταλγικό από όσα έχει δώσει ο καλλιτέχνης. Ένα homage σε ό,τι μας συγκίνησε και μας παρέσυρε σε όνειρα σε κόμικ σελίδες.
 |
Μαθητής του Κεσσανλή ο Pare, από την πρώτη γενιά που έζησε το ελεύθερο, ανανεωτικό πνεύμα της νέας ΑΣΚΤ στην Πειραιώς, μεταφέρει στο σώμα της σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα έναν μετα-μοντερνισμό που, με τρόπο φυσικό, συγχωνεύει στοιχεία από δύο πατρίδες, τις επιρροές δύο πολιτισμικών κέντρων και όχι μόνο. Αντλεί απ' όλη την πλούσια δεξαμενή της οπτικής κουλτούρας του διαπολιτισμικού σύμπαντος, από την ιστορική παρακαταθήκη πολλών εποχών και πολιτισμών. Έτσι προκύπτει η οπτική ρητορική της ενσωμάτωσης ποικίλων στοιχείων σε ένα έργο που ο φορμαλισμός έχει παραχωρήσει τη θέση του στην ανοιχτή ελεύθερη δημιουργικότητα»
Info
Η έκθεση έργων του Benoit Pare εγκαινιάζεται στις 12 Οκτωβρίου στις 8.30 μ.μ. και θα διαρκέσει έως τις 22 Οκτωβρίου.
Στην Αίθουσα Τέχνης Kapopoulos Fine Arts, Golden Hall, Λ. Κηφισίας 37Α & Σπύρου Λούη, τηλ. 210 6833 048.
Η τέχνη της υαλουργίας στην αρχαία Μακεδονία και τη Θράκη
Γυαλί, εύθραυστο και μεγαλοπρεπές
 |
Το γυαλί, ιριδίζον και μαγευτικό, αποτελεί ήδη από την αρχαιότητα την πρώτη ύλη για την κατασκευή αντικειμένων τόσο πολυτελείας όσο και καθημερινής χρήσης. Η διαφάνεια, η στιλπνότητα, τα ζωηρά του χρώματα και τα παιχνιδίσματα του φωτός στην επιφάνειά του γοήτευαν και γοητεύουν. Φτιαγμένο από ταπεινά υλικά -άμμο, ασβέστη και σόδα- μετατρέπεται με την επίδραση της φωτιάς σε μια ρευστή, εύπλαστη μάζα και στη συνέχεια σε μια στέρεη, αλλά εύθραυστη ύλη.
 |
Έτσι, το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης διοργανώνει περιοδική έκθεση, η οποία θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του 2010. Για να υλοποιηθεί ο στόχος αυτός κινητοποιήθηκαν -πλην του ΑΜΘ- 11 περιφερειακές υπηρεσίες του ΥΠΠΟ, ενώ στην έκθεση περιλήφθηκαν σύγχρονα έργα τέχνης από γυαλί, τα οποία δάνεισαν ευγενώς το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών. Στην έκθεση παρουσιάζονται γυάλινα αντικείμενα από θέσεις της Μακεδονίας που χρονολογούνται από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού (14ος αι. π.Χ.) ως το τέλος της αρχαιότητας (4ος αι. μ.Χ.).
Κύριος στόχος της έκθεσης είναι, μέσω της γνωριμίας με αυτό το μοναδικό υλικό, ο επισκέπτης να αποκομίσει γνώσεις, αλλά και να οδηγηθεί σε προσωπικούς συνειρμούς. Ας μην ξεχνάμε ότι το γυαλί είναι ένα υλικό που και σήμερα χρησιμοποιούμε τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στην τέχνη. Τελικά, το «παιχνίδι» του γυαλιού ανάμεσα στην πολυτέλεια και την απλότητα, την πλαστικότητα και την ακαμψία, την επίδειξη και τη χρηστικότητα, επαναλαμβάνεται μέσα στους αιώνες αντανακλώντας τις αντιφάσεις της ίδιας της ζωής.
 |
Για πρώτη φορά το γυαλί κατασκευάστηκε ίσως την 3η ή 2η χιλιετία π.Χ., στην ευρύτερη περιοχή της Μεσοποταμίας. Στο Αιγαίο εμφανίζεται στα μυκηναϊκά ανάκτορα γύρω στο 1500 π.Χ. και παραμένει δημοφιλές μέχρι το τέλος της αρχαιότητας. Φυσικά υλικά, με ιδιότητες όπως η διαφάνεια και οι έντονοι χρωματισμοί, ήταν ίσως τα πρότυπα για την κατασκευή του πρώτου γυαλιού. Τέτοια είναι ο οψιανός, η ορεία κρύσταλλος, το κεχριμπάρι, ο αιματίτης και ο λαζουρίτης.
Η παραγωγή του γυαλιού γινόταν σε δύο στάδια: την υαλοποιία και την υαλουργία.
 |
Στο δεύτερο στάδιο, την υαλουργία, σε εξειδικευμένα εργαστήρια στις παρυφές των πόλεων γινόταν η κατεργασία των υαλόπλινθων: τις έσπαζαν, αναθέρμαιναν τα υαλοθραύσματα (μικρά κομμάτια γυαλιού) και κατασκεύαζαν τα αντικείμενα με διάφορες τεχνικές.
Στον ελλαδικό χώρο υπήρχε εργαστήριο υαλουργίας στη Ρόδο. Τον 5ο αι. π.Χ. κατασκευάζονταν εκεί πολύχρωμα μυροδοχεία, ενώ τον 3ο και τον 2ο αι. π.Χ. χάντρες. Στη Μακεδονία υπάρχουν ενδείξεις για υαλουργική δραστηριότητα τουλάχιστον από τον 4ο αι. π.Χ. Στη Θεσσαλονίκη και τους Φιλίππους βρέθηκαν εργαστηριακά κατάλοιπα ρωμαϊκών χρόνων.
 |
Το γυαλί στη Μακεδονία εμφανίζεται ήδη από την προϊστορική εποχή και παραμένει δημοφιλές ως το τέλος της αρχαιότητας. Το βρίσκουμε σε ανασκαφές νεκροταφείων και οικισμών όλου του βορειοελλαδικού χώρου. Την εποχή της μεγάλης ακμής του μακεδονικού βασιλείου, τον 4ο αιώνα π.Χ., γνωρίζει μεγάλη άνθηση και η τέχνη του γυαλιού. Τοπική παραγωγή αποτελεί το άχρωμο γυαλί. Από αυτό φτιάχνονται ένθετα διακοσμητικά στοιχεία επίπλων (υαλοενθέματα), αγγεία πόσης, δακτυλίδια και δακτυλιόλιθοι με παραστάσεις. Όλα είναι αντικείμενα πολυτελείας και όχι καθημερινής χρήσης.
Στην αρχαιότητα, ως πηγή σόδας για την κατασκευή γυαλιού, χρησιμοποιούσαν το νάτρο ή νίτρο. Αυτό σχηματίζεται σε περιοχές με λιμναία νερά. Εναποθέσεις νίτρου υπήρχαν και στη Μακεδονία, κοντά στην αρχαία πόλη Χαλάστρα, στη σημερινή Νέα Αγχίαλο ή στον Άγιο Αθανάσιο. Η λίμνη αυτή δεν είναι άλλη από την Πικρολίμνη. Ακόμα στις μέρες μας, όταν η λίμνη ξεραίνεται το καλοκαίρι, σχηματίζεται το νίτρο.
* Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μ. Ανδρόνικου 6, Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310 830 538
 |
Τεχνική του πυρήνα (6ος -1ος π.Χ.): Το σκεύος κατασκευάζεται με την τοποθέτηση στρωμάτων παχύρρευστου γυαλιού πάνω σε συμπαγή πυρήνα, ο οποίος έχει στερεωθεί στο άκρο μεταλλικής ράβδου. Στη συνέχεια η ράβδος εισάγεται στο άνοιγμα του κλιβάνου ώστε το γυαλί να λιώσει και να καλύψει τον πυρήνα.
Περιέλιξη: Το ρευστό γυαλί περιστρέφεται γύρω από το άκρο μιας μεταλλικής ράβδου. Το σχήμα και η επιφάνεια του αντικειμένου διαμορφώνονται με τη χρήση λαβίδων. Με την τεχνική αυτή κατασκευάζονται κυρίως περίαπτα και χάντρες.
Χύτευση: Η τεχνική αυτή προϋποθέτει τη χρήση μήτρας, όπου μορφοποιείται το παχύρρευστο γυαλί. Την προτιμούν για την κατασκευή σκευών και κοσμημάτων με ανάγλυφη διακόσμηση.
Περιστροφική εμπίεση: Τα σκεύη διαμορφώνονται με εμπίεση υαλόμαζας σε μήτρα που είναι στερεωμένη σε τροχό κεραμικής.
Κάμψη: Ένας θερμός και εύπλαστος δίσκος γυαλιού τοποθετείται σε μήτρα ή σε κάποια άλλη κυρτή επιφάνεια. Ο τεχνίτης κάμπτει τη μάζα του γυαλιού και δίνει την επιθυμητή φόρμα. Αυτή η τεχνική εφαρμόζεται για την κατασκευή σκευών ανοιχτού σχήματος.
Εμφύσηση (μέσα 1ου αι. π.Χ. μέχρι σήμερα): Επαναστατική τεχνική, που επινοήθηκε περίπου στα μέσα του 1ου αι. π.Χ. στην Εγγύς Ανατολή ή στην Ιταλία. Ο τεχνίτης, με τη βοήθεια φυσητήρα, παίρνει από το καμίνι βώλο ρευστού γυαλιού. Φυσάει από το άλλο άκρο του φυσητήρα, ώστε να διογκωθεί ο βώλος και να δημιουργηθεί αρχικά μια φούσκα. Το σκεύος αποκτάει φόρμα με τη φυγόκεντρο δύναμη, που αναπτύσσεται με την ταλάντευση του φυσητήρα, και με τη βοήθεια διαφόρων εργαλείων.
Εμφύσηση σε μήτρα: Η τελική μορφοποίηση ή διακόσμηση ενός φυσητού σκεύους γίνεται με τη βοήθεια μήτρας.
