Οι αστρονόμοι επιβεβαίωσαν ότι η έκρηξη ενός άστρου σε απόσταση 13,1 δισ. ετών φωτός από τη Γη, η οποία ανιχνεύθηκε από το διαστημικό τηλεσκόπιο Swift της NASA, είναι το πιο μακρινό κοσμικό αντικείμενο που έχει ποτέ εντοπιστεί. Το γιγάντιο άστρο εξέπεμψε μια πανίσχυρη ακτινοβολία γάμμα κατά τον θάνατό του, περίπου 630 εκατ. χρόνια μετά το αρχικό «Μπινγκ Μπανγκ» της δημιουργίας του Κόσμου, όταν το σύμπαν είχε λιγότερο από το 5% της τωρινής ηλικίας του και ήταν εννιά φορές μικρότερο από ό,τι είναι σήμερα.
Η ανακάλυψη περιγράφεται από δύο ομάδες αστρονόμων στο περιοδικό Nature, σύμφωνα με το BBC και το πρακτορείο Ρόιτερ. Ο βρετανός καθηγητής αστρονομίας του πανεπιστημίου του Λέστερ Νιλ Τάνβιρ, επικεφαλής της πρώτης διεθνούς ομάδας των ερευνητών, περιέγραψε την παρατήρηση ως «ένα βήμα πίσω στον κοσμικό χρόνο». Όπως είπε, «πριν λίγο καιρό δεν είχαμε καν ιδέα από πού προήλθαν οι πρώτοι γαλαξίες, συνεπώς οι αστρονόμοι θεωρούν τη νέα παρατήρηση μια σημαντική στιγμή. Πρόκειται για το τελευταίο κενό κομμάτι στο χάρτη του Σύμπαντος - το χρονικό διάστημα ανάμεσα στο Μπινγκ Μπανγκ και το σχηματισμό των πρώτων γαλαξιών».
Η αρχική παρατήρηση έγινε με το βρετανικό Υπέρυθρο Τηλεσκόπιο στη Χαβάη και στη συνέχεια με το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο στην έρημο Ατακάμα της Χιλής . Η έκρηξη των ακτινών-γ (που πήρε την κωδική ονομασία GRB 090423) διήρκεσε μόλις 12 δευτερόλεπτα, αλλά μια δεύτερη ανεξάρτητη ομάδα ιταλών αστρονόμων, υπό τον Ρούμπεν Σαλβατέρα του Ιταλικού Ινστιτούτου Αστροφυσικής, μπόρεσε να παρατηρήσει τα κατάλοιπά της επί δέκα μέρες, από το Εθνικό Τηλεσκόπιο Γαλιλαίος στη Λα Πάλμα των Καναρίων Νήσων.
Το κατακλυσμικό φαινόμενο ήταν ένα από τα πιο φωτεινά και βίαια γεγονότα που έχουν ποτέ παρατηρηθεί στο σύμπαν, που «πυροδοτήθηκε» όταν κατάρρευσε ο πυρήνας του υπερμεγέθους άστρου, για να δημιουργήσει μια τεράστια μαύρη τρύπα μεγέθους άστρου. Πριν τη συγκεκριμένη παρατήρηση, το ρεκόρ μακρινότερου αντικειμένου κατείχε μια άλλη έκρηξη ακτινών-γ σε απόσταση 12,9 δισ. ετών φωτός, που είχε ανακαλυφθεί το 2006 και είχε συμβεί 825 εκατ. έτη φωτός μετά το Μπινγκ Μπανγκ.
Κάθε εβδομάδα οι αστρονόμοι ανιχνεύουν δύο έως τρεις εκρήξεις ακτινών-γ στο σύμπαν, αλλά οι περισσότερες προέρχονται από πολύ πλησιέστερες περιοχές του διαστήματος.
[Εφημερίδα:ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ]
