Ο Πορθμός του Μαγγελάνου είναι μια ...
θαλάσσια δίοδος (πέρασμα), που βρίσκεται στο νότιο άκρο της Νοτίου Αμερικής και συνδέει τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό ωκεανό. Βρίσκεται στην περιοχή της Παταγωνίας. Έχει μήκος 580 χλμ. περίπου και πλάτος 20-30 χλμ.[1] Πήρε το όνομά του από τον Πορτογάλο θαλασσοπόρο Φερδινάνδο Μαγγελάνο, που πέρασε από εκεί το 1520, επιχειρώντας τον πρώτο περίπλου της υδρογείου. Το πέρασμα είναι το πιο σημαντικό φυσικό πέρασμα μεταξύ του Ειρηνικού και του Ατλαντικού ωκεανού, αλλά θεωρείται αρκετά δύσκολο να το διαπλεύσει κανείς, επειδή το κλίμα εκεί είναι αφιλόξενο και το πέρασμα πολύ στενό. Συγκεκριμένα στο πιο στενό του σημείο το πλάτος του είναι περίπου 4 χλμ (2½ μίλια) .
Ιστορία
Ο Φερδινάνδος Μαγγελάνος έγινε ο πρώτος Ευρωπαίος που διέπλευσε το στενό το 1520, στη διάρκεια του περίπλου της γης. Επειδή τα πλοία του Μαγγελάνου μπήκαν στο στενό την 1η Νοέμβρη, ημέρα των Αγίων Πάντων, το στενό αρχικά ονομάστηκε Estrecho de Todos los Santos (Πέρασμα των Αγίων Πάντων). Αργότερα ο Ισπανός Βασιλιάς το μετονόμασε σε στενό του Μαγγελάνου προς τιμή του θαλασσοπόρου. Από την ανακάλυψή του και έπειτα η Ισπανική αυτοκρατορία και το Βασίλειο της Χιλής είδαν το πέρασμα σαν το νότιό τους σύνορο. H πρώτη προσπάθεια ισπανικής αποίκησης έγινε από τον Pedro Sarmiento de Gamboa ο οποίος ίδρυσε τις πόλεις Nombre de Jesús και Rey Don Felipe στις βόρειες πλυρές του περάσματος. Οι πόλεις υπέφεραν από σοβαρές ελλείψεις φαγητού, και στα χρόνια που ακολούθησαν το 1587 ο Άγγλος θαλασσοπόρος Sir Thomas Cavendish φτάνοντας την Rey Don Felipe το μόνο που βρήκε ήταν τα ερείπια της. Έτσι, μετονόμασε το μέρος σε Port Famine (λιμάνι της πείνας).
Το στενό στην κατοχή της Χιλής
O πορθμός πέρασε στην κατοχή της Χιλής στις 23 Μαΐου 1843. O χιλιανός πρωθυπουργός ύστερα από συνεννοήσεις με τον χιλιανό απελευθερωτή [Bernardo O'Higgins] διέταξε την αποστολή, καθώς ο τελευταίος φοβόταν την κατάληψη του πορθμού από το Ηνωμένο Βασίλειο ή τη Γαλλία. Ο πρώτος χιλιανός οικισμός ονομάστηκε Fuerte Bulnes και στήθηκε σε μια δασώδη περιοχή στη βόρεια πλευρά του στενού. Αργότερα ο οικισμός εγκαταλείφθηκε και το 1848, λίγο βορειότερα εκεί όπου τα μαγγελανικά δάση συναντούν τις πεδιάδες της Παταγωνίας, ιδρύθηκε στη θέση του η πόλη της Punta Arenas. Απέναντι από την Punta Arenas, στην άλλη μεριά του περάσματος, στην Tierra del Fuego, βρίσκεται το χωριό του Porvenir το οποίο αναπτύχθηκε στα τέλη του 1800 εξαιτίας της αναζήτησης χρυσού.
Μέχρι να ολοκληρωθεί η διώρυγα του Παναμά το 1914, το στενό του Μαγγελάνου ήταν η κύρια θαλάσσια οδός για τα ατμόπλοια που ταξίδευαν από τον ατλαντικό προς τον Ειρηνικό ωκεανό. Θεωρούταν μάλιστα η μόνη ασφαλή οδός για να περάσει κανείς από το έναν ωκεανό στον άλλον. Προστατευμένο από τον Νότο από την Tierra del Fuego και από το βορρά από τον όγκο της Νότιας Αμερικής ,τα πλοία διέσχιζαν το στενό σχετικά εύκολα, χωρίς να έχουν να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους που έκρυβε το πέρασμα του Drake. Παρ'όλες τις φυσικές άμυνες που πρόσφερε το στενό όμως, τα πλοία και τα ιστιόφορα προτιμούσαν το πέρασμα του Drake γιατί εκεί είχαν περισσότερο χώρο για μανούβρες. Το πέρασμα του Drake είναι το μικρότερο άνοιγμα του ωκεανού που χωρίζει το ακρωτήρι του Horn (το νοτιότερο σημείο της Νότιας Αμερικής) από την Ανταρκτική. Η θαλάσσα εκεί είναι ανήσυχη, απρόβλεπτη, σε πολλά σημεία παγωμένη, και πλέουν παγόβουνα.
Χαρακτηριστικά
Το ανατολικό άνοιγμα είναι ένας ευρύς κόλπος στα σύνορα μεταξύ Χιλής και Αργεντινής. Τα σύνορα καθορίστηκαν στην Συμφωνία Ειρήνης και Φιλίας το 1984. Από τα δυτικά υπάρχουν αρκετά σημεία πρόσβασης από τον Ειρηνικό ωκεανό, αν και αυτό που διακρίνεται πιο εύκολα είναι το 200 χλμ στενό που ξεκινάει από το Αρχιπέλαγος Βασίλισσα Αδελαΐδα (στο κέντρο αριστερά) και καταλήγει στον κύριο όγκο του Στενού (στο κέντρο χαμηλά). Τα νησιά και τα βουνά είναι σκεπασμένα με φωτεινό άσπρο χιόνι, ενώ όσο κατεβαίνεις πιο χαμηλά προς τα βόρεια και ανατολικά τα τοπία είναι καθαρά. Η φωτογραφία αυτή είναι τραβηγμένη από τον Aqua satellite στις 27 Αυγούστου του 2003.
