Γράφει ο Δρ. Χρήστος Λαζαρίδης
Κλινικός Ψυχολόγος
Το 73% των Ευρωπαίων θεωρεί ότι η φτώχεια είναι διαδεδομένο πρόβλημα στη χώρα του, ενώ το 89% ζητεί από την κυβέρνησή του να λάβει επειγόντως μέτρα για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Αυτά είναι τα σημαντικότερα αποτελέσματα της νέας έρευνας του ευρωβαρόμετρου σχετικά με τη στάση απέναντι στη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Η έρευνα αυτή παρουσιάζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σήμερα, ενόψει του 2010, που έχει ανακηρυχτεί ευρωπαϊκό έτος κατά της φτώχειας.
«Αυτά τα αποτελέσματα αποδεικνύουν ότι οι Ευρωπαίοι γνωρίζουν πολύ καλά τα προβλήματα της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στη σημερινή κοινωνία και θέλουν να δουν τη λήψη περισσότερων μέτρων για την αντιμετώπισή τους», υποστήριξε ο Vladimír Špidla, επίτροπος αρμόδιος για τις κοινωνικές υποθέσεις. «Αν και οι περισσότεροι θεωρούν πρωτίστως υπεύθυνες τις εθνικές κυβερνήσεις τους, τα τρία τέταρτα των πολιτών αναμένουν επίσης από την ΕΕ να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Το επόμενο Ευρωπαϊκό Έτος συνιστά την τέλεια ευκαιρία, ώστε η καταπολέμηση της φτώχειας να τεθεί στο προσκήνιο σε όλη την ΕΕ.»
Η εικόνα είναι ζοφερή: περίπου 80 εκατομμύρια άτομα, δηλ. το 16% του πληθυσμού της ΕΕ, ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας και συναντούν σοβαρά εμπόδια όσον αφορά την πρόσβαση στην απασχόληση, στην εκπαίδευση, στη στέγαση, καθώς και στις κοινωνικές και χρηματοδοτικές υπηρεσίες. Η σημερινή έρευνα φωτίζει τις πολλές πτυχές της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Οι ευρωπαίοι πολίτες γνωρίζουν πολύ καλά την ύπαρξη της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού• το 73%, μάλιστα, πιστεύει ότι η φτώχεια είναι διαδεδομένη στη χώρα του.
Το υψηλό ποσοστό ανεργίας (52%) και το ποσοστό των χαμηλόμισθων (49%) θεωρούνται οι κυριότεροι παράγοντες που εξηγούν «κοινωνικά» το φαινόμενο της φτώχειας, σε συνδυασμό με τις ανεπαρκείς κοινωνικές παροχές και συντάξεις (29%) και το υπερβολικό κόστος αξιοπρεπούς στέγασης (26%). Από την άλλη πλευρά, η έλλειψη εκπαίδευσης, κατάρτισης ή επαγγελματικών προσόντων (37%), καθώς και η «κληρονομούμενη» φτώχεια (25%) και η τοξικομανία (23%) θεωρούνται οι κυριότεροι λόγοι που εξηγούν τη φτώχεια σε «ατομικό» επίπεδο.
Πάνω από τους μισούς Ευρωπαίους (56%) πιστεύουν ότι οι άνεργοι βρίσκονται πιο κοντά στο όριο της φτώχειας, ενώ το 41% πιστεύει ότι οι ηλικιωμένοι είναι οι πλέον ευάλωτοι και το 31% θεωρεί ότι σε αυτή τη θέση βρίσκονται όσοι έχουν χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και ελάχιστη κατάρτιση ή επαγγελματικά προσόντα.
Σχεδόν οι εννέα στους δέκα Ευρωπαίους (87%) πιστεύουν ότι η φτώχεια περιορίζει τη δυνατότητα πρόσβασης σε αξιοπρεπή στέγαση• οι οκτώ στους δέκα αισθάνονται ότι η φτώχεια περιορίζει την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ή στη μάθηση ενηλίκων, και το 74% πιστεύει ότι συρρικνώνει τις δυνατότητές εξεύρεσης εργασίας. Η πλειονότητα των Ευρωπαίων (60%) πιστεύει ότι η πρόσβαση σε αξιοπρεπή βασική σχολική εκπαίδευση επηρεάζεται, και το 54% πιστεύει ότι η ικανότητα διατήρησης ενός δικτύου φίλων και γνωστών περιορίζεται εξαιτίας της φτώχειας.
Κατά μέσο όρο, το 89% των Ευρωπαίων υποστηρίζει ότι πρέπει να ληφθούν επειγόντως μέτρα από τις εθνικές κυβερνήσεις, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η φτώχεια. Σε ολόκληρη την Ευρώπη, το 53% πιστεύει ότι οι εθνικές κυβερνήσεις είναι πρωτίστως υπεύθυνες για την καταπολέμηση της φτώχειας. Ακόμα κι αν οι Ευρωπαίοι δεν θεωρούν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κυρίως την ευθύνη για την καταπολέμηση της φτώχειας, ο ρόλος της, ωστόσο, κρίνεται σημαντικός από πολλούς (το 28% τον θεωρεί «πολύ σημαντικό» και το 46% «αρκετά σημαντικό»).
Η έρευνα του ευρωβαρόμετρου πραγματοποιήθηκε μεταξύ 28 Αυγούστου και 17 Σεπτεμβρίου 2009. Γενικώς, έγιναν ζωντανές συνεντεύξεις με περίπου 27.000 πολίτες από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, ύστερα από τυχαία επιλογή των συμμετεχόντων. Πριν από δέκα χρόνια, οι ηγέτες της ΕΕ υποσχέθηκαν «να γίνει αποφασιστικό βήμα προς την εξάλειψη της φτώχειας» έως το 2010.
Σήμερα, ωστόσο, σημαντικός αριθμός Ευρωπαίων εξακολουθεί να ζει στη φτώχεια και να έχει περιορισμένη πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, όπως η υγειονομική περίθαλψη. Η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός όχι μόνο επηρεάζουν την ευμάρεια των ατόμων και την ικανότητά τους να συμβάλλουν στην κοινωνία, αλλά αποδυναμώνει και την οικονομική ανάπτυξη. Με βάση αυτά τα στοιχεία, η ΕΕ τονίζει τη σημασία της συλλογικής ευθύνης για την καταπολέμηση της φτώχειας, με τη συμμετοχή των αρμοδίων για τη λήψη αποφάσεων και των άλλων παραγόντων στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα. Το 2010, που είναι το ευρωπαϊκό έτος για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, θα επιδιώξει να δώσει φωνή σε όσους υποφέρουν σε καθημερινή βάση.
[Life Mag]
