Το νέο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας πρέπει αφενός να έχει συγκεκριμένες και ικανοποιητικές ροές χρηματοδότησης και αφετέρου να αποκτήσει θεσμική ασπίδα απέναντι στις πολιτικές παρεμβάσεις πελατειακού τύπου, υπογραμμίζει το υπουργείο Εργασίας, καταθέτοντας, στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου, τις προτάσεις του για τις πηγές χρηματοδότησης του ασφαλιστικού συστήματος.
Αίσθηση προκαλεί η επισήμανση ότι πρέπει να διαμορφωθούν θεσμοί, «που να αποκλείουν τις καταστροφικές πελατειακές παρεμβάσεις, όπως λ.χ. οι εθελούσιες έξοδοι για τους εργαζομένους των φορέων και των οργανισμών κάθε μορφής του δημοσίου, ή και του ιδιωτικού τομέα».
«Αν και αυτά δεν είναι αρκετά», τονίζεται, «η μόνη διέξοδος θα είναι η καταφυγή στο θεσμό των ανεξάρτητων Αρχών, που θα μπορέσουν, όμως, να παίξουν το ρόλο τους, μόνο με αναθεώρηση του Συντάγματος και με την πρόσθεση και μιας ακόμη έκτακτης μορφής ανεξάρτητης αρχής στις υπάρχουσες πέντε».
ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥ
1. Τριμερής χρηματοδότηση
Αφού επισημαίνεται ότι η αρχή της τριμερούς χρηματοδότησης αποτελεί καταστατική αρχή για την κυβέρνηση, προτείνεται μία λογιστική διάκριση ανάμεσα αφενός στις συντάξεις και άλλες παροχές προνοιακού χαρακτήρα και αφετέρου στις ασφαλιστικές παροχές. Η κατευθυντήρια σκέψη είναι να αναλάβει το κράτος το κόστος των πρώτων και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (Φ.Κ.Α.) το κόστος των δευτέρων.
2. Αυτοχρηματοδότηση του συστήματος
Όπως αναφέρεται, η αυτοχρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας θα προκύψει, αρχής γενομένης από το 2010, από τον εξορθολογισμό και την εξυγίανσή του, καθώς και από την αξιοποίηση της περιουσίας του. Συγκεκριμένα προτείνεται:
α. Να κατοχυρωθεί νομικά η σταθερή και μόνιμη ρύθμιση των οφειλών, η οποία από τη μία πλευρά θα καθιστά προσβάσιμη την έναρξη εξόφλησης των οφειλόμενων εισφορών και από την άλλη θα αίρει τον ευκαιριακό-πελατειακό χαρακτήρα των σημερινών ρυθμίσεων, που αποτελούν κίνητρο εισφοροδιαφυγής και μέσο νόθευσης του ανταγωνισμού.
β. Να αξιοποιηθούν οι πόροι και η περιουσία των Φ.Κ.Α. Ως προς την αξιοποίηση της κινητής και ακίνητης περιουσίας των φορέων, ήδη έχει ξεκινήσει η συνεργασία των τεσσάρων μεγαλύτερων Φ.Κ.Α. της χώρας. Οι υπηρεσίες της Γ.Γ.Κ.Α. και οι Φ.Κ.Α. καλούνται να ποσοτικοποιήσουν το μέτρο αυτό και να καταθέσουν τις εισηγήσεις τους στην Επιτροπή των Ειδικών.
γ. Να εξοικονομηθούν χρήματα με τη μείωση της σπατάλης στα φάρμακα, τα αναλώσιμα υλικά και τις ιατρικές υπηρεσίες. Ήδη έχουν προωθηθεί στη Βουλή δύο σχετικά νομοθετικά μέτρα, ενώ τον Φεβρουάριο ακολουθεί ευρεία σχετική νομοθετική πρωτοβουλία και από την 1η Μαΐου θα αρχίσει ο ολοκληρωμένος και καθολικός ηλεκτρονικός έλεγχος της συνταγογράφησης. Προσδοκία της κυβέρνησης είναι η εξοικονόμηση 800 εκατ.€ - 1 δισ. € ετησίως, αρχής γενομένης από το 2010.
3. Νέοι πόροι
Όσον αφορά τους νέους πόρους χρηματοδότησης, σημειώνονται τα εξής:
«α. Όπως ήδη προτείναμε κατά τη δεύτερη συνεδρίαση στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου, από την άμεση φορολογία πρέπει να χρηματοδοτηθεί το Ταμείο Αλληλεγγύης των Γενεών και, ίσως, γενικότερα να ενισχυθεί το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας. Φυσικά το μέτρο αυτό θα τεθεί σε συζήτηση στο πλαίσιο του διαλόγου για το νέο φορολογικό σύστημα. Μέτρα φορολογικού χαρακτήρα δεν είναι νοητά, αν δεν έχουν την έγκριση του Υπουργείου Οικονομικών.
β. Η ιατρική περίθαλψη των μεταναστών που δεν βρίσκονται νομίμως στη χώρα, η προνοιακή συνταξιοδότηση ορισμένων εξ αυτών και η βαρύτητα του όλου θέματος της παράνομης μετανάστευσης στην Ελλάδα, που δέχεται κύματα παράνομων μεταναστών τόσο από τα Βαλκάνια, όσο και μέσω της Τουρκίας, επιβάλλει τη ροή προς το ασφαλιστικό σύστημα χρηματοδοτήσεων στο πλαίσιο των πολιτικών της Ε.Ε. για την ενσωμάτωση των μεταναστών και την καταπολέμηση της φτώχειας. Καλούμε την Επιτροπή των Ειδικών να επεξεργαστεί τις προτάσεις αυτές, προσεγγίζοντας τους συγκεκριμένους όρους με ποιοτικά και, κυρίως, ποσοτικά κριτήρια».
4. Αύξηση της βάσης εσόδων του Ασφαλιστικού και όχι των εισφορών
Τα προτεινόμενα εκ μέρους της κυβέρνησης μέτρα είναι τα εξής:
α. Η ένταξη στο σύστημα άνω των 100.000, παρανόμων σήμερα, μεταναστών. Το συγκεκριμένο μέτρο θα νομοθετηθεί τον Ιανουάριο. Θα συμπεριληφθεί στο σχέδιο - νόμου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης για τις εργασιακές σχέσεις και τη διαδοχική ασφάλιση.
β. Η μείωση της εισφοροδιαφυγής θα γίνει με δύο τρόπους: αα. με την επίταση των ελέγχων για την είσπραξη των οφειλομένων, και ββ. Με τη θεσμοθέτηση νέου τρόπου είσπραξης των εισφορών. Εν είδει παραδείγματος θα μπορούσε εδώ να αναφερθεί, η είσπραξη των εισφορών ως ποσοστού επί του «τζίρου» των επιχειρήσεων, με παράλληλη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών ως ποσοστού, επί των αποδοχών των εργαζομένων. Το μέτρο αυτό θα τεθεί σε συζήτηση και στον κοινωνικό διάλογο για το νέο φορολογικό σύστημα της χώρας και, μόνο κατόπιν συμφωνίας με το Υπουργείο Οικονομικών, θα προχωρήσει η υιοθέτησή του.
γ. Η μείωση της αδήλωτης εργασίας, μέσω αφενός της επίτασης των ελέγχων και αφετέρου μέσω της διευκόλυνσης της μετατροπής της αδήλωτης εργασίας σε δηλωμένη.
δ. Η ενιαία ένταξη στο σύστημα, των εργαζομένων συνταξιούχων με ίδιους όρους ανάμεσα στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Εκτιμάται ότι η αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου θα περιορίσει σημαντικά την ανασφάλιστη εργασία των συνταξιούχων.
ε. Η εφαρμογή ενεργητικών πολιτικών από τον ΟΑΕΔ ειδικότερα για τους επιδοτούμενους ανέργους. Στόχος θα πρέπει να είναι η επιδότηση της εργασίας αντί της επιδότησης της ανεργίας, που μέχρι σήμερα αποτελεί τη συνήθη πρακτική.
στ. Η εξάλειψη όλων των "γκρίζων" εργασιακών και ασφαλιστικών περιοχών και η σαφής οριοθέτηση της ασφαλιστικής ύλης του κάθε ταμείου. Εκτιμάται ότι περισσότεροι από 150.000 εργαζόμενοι ή αυτοαπασχολούμενοι θα ενταχθούν στα ταμεία, εφόσον ξεκαθαριστεί το θεσμικό πλαίσιο για την υπαγωγή τους στην ασφάλιση.
ζ. Η ανταποδοτικότητα θα είναι βασική πηγή χρηματοδότησης, αφού θεμελιώνεται στην αναλογική σχέση σύνταξης - εισφορών και χρόνου εργασίας. Κανένα ένσημο δεν θα πηγαίνει χαμένο, αλλά, επίσης, και κανένα κίνητρο πρόωρης χρηματοδότησης δεν θα παραμείνει στο νέο σύστημα της χώρας. Εν προκειμένω, η Επιτροπή των Ειδικών καλείται να υποβάλει προτάσεις για τη διαρρύθμιση της αρχής της ανταποδοτικότητας στο σύστημά μας, για τις μορφές της, καθώς και εκτιμήσεις για την ποσοτικοποίηση της συνεισφοράς της.
