Εφηβεία και σεξουαλική υγεία
Οι έφηβοι πρέπει να αισθανθούν συναισθηματικά έτοιμοι για να ζήσουν την ερωτική εμπειρία.
Η εφηβεία είναι η πιο κρίσιμη περίοδος στη ζωή ενός ανθρώπου, καθώς είναι το στάδιο που τον προετοιμάζει βιοψυχοκοινωνικά και ψυχοσεξουαλικά, ώστε προοδευτικά να επιτευχθεί η πολύπλευρη ανάπτυξη και ολοκλήρωσή του ως ενήλικα.
Η εφηβεία είναι η ηλικία της σύγκρουσης, της αμφισβήτησης, της άρνησης, της αντίδρασης, της παρόρμησης, της αντίθεσης, του ενθουσιασμού και της απογοήτευσης. Είναι το πέρασμα στην αυτονομία, η ανάγκη της τελικής επιλογής του εαυτού μου στο «ποιος είμαι» και η αναζήτηση του σκοπού της ζωής.
Κατά την περίοδο της εφηβείας συμβαίνουν σωματικές και βιολογικές αλλαγές, οι οποίες ξεκινούν κατά μέσο όρο από την ηλικία των 12 ετών για τα κορίτσια και των 14 για τα αγόρια και οφείλονται κυρίως στην έκκριση ορμονών (οιστρογόνων για τα κορίτσια, ανδρογόνων για τα αγόρια).
Το τέλος της παιδικής ηλικίας για τα αγόρια σηματοδοτείται με την αύξηση του μεγέθους του πέους, των όρχεων και του όσχεου, καθώς και την εμφάνιση της τριχοφυΐας. Στα κορίτσια αντίστοιχα, παρατηρείται αύξηση του στήθους, ανάπτυξη των ωοθηκών και της μήτρας και εμφάνιση της εμμήνου ρήσεως.
Παράλληλα, οι ορμονικές μεταβολές αφυπνίζουν τις σεξουαλικές ορμές του και εξελίσσουν την ψυχοσυναισθηματική ωρίμανση του εφήβου. Έτσι ξεκινάει το ταξίδι για την ενηλικίωση που σηματοδοτείται από την ολοκλήρωση των σεξουαλικών του σχέσεων και τη διεκδίκηση της αυτονομίας του από τους γονείς.
Η σεξουαλική αφύπνιση του εφήβου ξεκινάει συνήθως με τον αυνανισμό. Μέσω αυτού ο έφηβος εκτονώνει τις σεξουαλικές του ενορμήσεις ενώ παράλληλα μαθαίνει το σώμα του. Αργότερα, ο αυνανισμός θα αντικατασταθεί από την ύπαρξη σεξουαλικών επαφών με το άλλο φύλο. Πολλοί έφηβοι προβληματίζονται και αναρωτιούνται πότε είναι η κατάλληλη ηλικία για να ξεκινήσουν τη σεξουαλική τους ζωή.
Αυτή ουσιαστικά έρχεται όταν ο έφηβος νιώσει έτοιμος, σωματικά και συναισθηματικά, να κάνει έρωτα. Είναι η περίοδος κατά την οποία αρχίζει η εξοικείωση με τις αλλαγές που έχουν επέλθει στο σώμα του. Παράλληλα, εμφανίζεται πιο έντονη η ανάγκη του για συντροφικότητα και για τη μετάβαση από την αυνανιστική έκφραση στη σεξουαλική πράξη με το άτομο που έχει επιλέξει. Η περίοδος αυτή συνήθως συμπίπτει με το κλείσιμο της εφηβείας (17-19 ετών).
Πολλές φορές όμως ο έφηβος μπορεί να αισθανθεί πίεση προκειμένου να ξεκινήσει τη σεξουαλική του ζωή, αν και στην ουσία δεν έχει νιώσει ο ίδιος έτοιμος για κάτι τέτοιο. Η πίεση αυτή μπορεί να προέρχεται από φίλους ή ακόμη και από μέλη της οικογένειάς του, εντείνοντας με αυτόν τον τρόπο την εσωτερική του αγωνία να ανταποκριθεί στο σεξουαλικό του ρόλο και να «αποδείξει ότι είναι άνδρας».
Είναι σημαντικό για τον έφηβο να γνωρίζει ότι αν βιαστεί να ξεκινήσει τη σεξουαλική του ζωή πιθανόν να αντιμετωπίσει δυσκολίες, τις οποίες ίσως να μην μπορέσει να ξεπεράσει εύκολα.
Πράγματι, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τη Συμβουλευτική Γραμμή Σεξουαλικής Υγείας, οι νέοι άνδρες που βιάστηκαν να ξεκινήσουν τη σεξουαλική τους ζωή είχαν μεγαλύτερη δυσκολία στο να αντιμετωπίσουν και να ξεπεράσουν ένα ενδεχόμενο πρόβλημα στύσης ή εκσπερμάτισης σε σχέση με τους εφήβους που η έναρξη της σεξουαλικής τους ζωής πραγματοποιήθηκε σε μεγαλύτερη ηλικία.
Σεξουαλική αφύπνιση
- Η εφηβεία είναι το ηλικιακό στάδιο όπου στο άτομο συμβαίνουν πολλές βιολογικές και ψυχολογικές αλλαγές.
- Σε αυτό το ηλικιακό στάδιο και μέσα από αυτές τις αλλαγές, το αγόρι μεταμορφώνεται σιγά σιγά σε άνδρα και το κορίτσι σε γυναίκα.
- Η εφηβεία είναι η ηλικία όπου το αγόρι και το κορίτσι επαναστατούν και αμφισβητούν τα γονεϊκά πρότυπα.
- Είναι σημαντικό για τη σεξουαλική τους υγεία οι έφηβοι να γνωρίζουν την ανατομία και τη φυσιολογία των γεννητικών τους οργάνων.
- Η κατάλληλη ηλικία για την έναρξη της σεξουαλικής ζωής είναι το κλείσιμο της εφηβείας, δηλαδή μετά τα 17-18 χρόνια.
- Οι γονείς είναι ωφέλιμο να «κοιτάζουν» τις αλλαγές του εφήβου μέσα από ματιά όχι κριτικής και απόρριψης αλλά κατανόησης και αποδοχής.