Γράφει ο Ιωάννης Σινιώρης
Ιατρός Ενδοκρινολόγος - Διαβητολόγος
Γερμανοί επιστήμονες ανακοίνωσαν την ανακάλυψη τριών γονιδίων που καθορίζουν μεταξύ άλλων παραγόντων, την προδιάθεση για διαβήτη τύπου ΙΙ. Τα γονίδια αυτά, μέσω των πρωτεϊνών που παράγουν, παίζουν σημαντικό ρόλο στη μετάδοση του σήματος της ινσουλίνης, που οδηγεί στη ρύθμιση του επιπέδου σακχάρων στο αίμα.
Η βλάβη των γονιδίων αυτών συνεπάγεται κακή λειτουργία των πρωτεϊνών, που αυτά κωδικοποιούν και έχει ως αποτέλεσμα την μη αποδοτική και άμεση ρύθμιση της συγκέντρωσης των σακχάρων.
Ας δούμε όμως πως λειτουργεί η ρύθμιση του επιπέδου σακχάρων στο αίμα μας από την ινσουλίνη. Όταν η συγκέντρωση των σακχάρων ανέβει στο αίμα, επειδή φάγαμε ένα γλυκό για παράδειγμα, τότε εκκρίνεται από το πάγκρεας ινσουλίνη.
Τα μόρια της ινσουλίνης ταξιδεύουν σε όλο μας το σώμα μέσω του κυκλοφορικού συστήματος και στόχο έχουν να ενεργοποιήσουν τα κύτταρα του οργανισμού μας, ώστε αυτά να αυξήσουν το ρυθμό καύσης σακχάρων. Να κάψουν δηλαδή το πλεονάζον σάκχαρο και να το κάνουν ενέργεια, την οποία χρειάζεται ο οργανισμός μας για τις λειτουργίες του.
Με τον τρόπο αυτό τα κύτταρά μας καίνε (καταβολίζουν) τα σάκχαρα και έτσι δίνουν ενέργεια στους ιστούς, αλλά ταυτόχρονα επαναφέρουν τη συγκέντρωση των σακχάρων στα αρχικά της επίπεδα, κάνοντας τη γνωστή μας «ρύθμιση του σακχάρου».
Ποιος όμως είναι ο μηχανισμός με τον οποίο γίνεται η φυσιολογική λειτουργία της ρύθμισης του σακχάρου;
Τα μόρια της ινσουλίνης που βρίσκονται στο αίμα οδεύουν προς τα κύτταρα και μόλις φτάσουν σε αυτά, προσκολλώνται σε συγκεκριμένες θέσεις που βρίσκονται στην εξωτερική επιφάνεια των κυττάρων.
Οι θέσεις αυτές ονομάζονται υποδοχείς ινσουλίνης και έχουν την ικανότητα να δεσμεύουν την ινσουλίνη και να ενεργοποιούν τα κύτταρα (μόλις πάρουν εντολή από την ινσουλίνη) για να αρχίσουν τον καταβολισμό των σακχάρων. Όταν η ινσουλίνη δεσμευτεί στον υποδοχέα της, τότε μέσα στο κύτταρο ξεκινά μια σειρά χημικών αντιδράσεων (γνωστή ως μονοπάτι μετάδοσης σήματος), η οποία καταλήγει στον καταβολισμό των σακχάρων και έτσι λειτουργεί ο μηχανισμός, που φέρνει σε πέρας τη «ρύθμιση του σακχάρου».
Με βάση τα παραπάνω είναι αντιληπτό πως αν η ινσουλίνη δεν παράγεται από το πάγκρεας ή αν ο υποδοχέας της δε λειτουργεί σωστά, τότε έχουμε πρόβλημα ρύθμισης της συγκέντρωσης των σακχάρων στο αίμα, δηλαδή πάσχουμε από διαβήτη. Στο σημείο αυτό έρχεται η ανακάλυψη των Γερμανών επιστημόνων, η οποία μας δείχνει πως τρία βασικά γονίδια ρυθμίζουν τη μετάδοση του σήματος από τον ενεργοποιημένο υποδοχέα της ινσουλίνης προς τον καταβολισμό των σακχάρων από τα κύτταρα.
Αν τα γονίδια αυτά φέρουν συγκεκριμένες μεταλλάξεις, τότε έχουμε αυξημένη προδιάθεση να νοσήσουμε από διαβήτη τύπου ΙΙ και αυτό μπορούμε να το γνωρίζουμε πολύ πριν την εκδήλωση της ασθένειας.
Γνωρίζοντας την αυξημένη μας προδιάθεση για διαβήτη τύπου ΙΙ, μπορούμε να αλλάξουμε την καθημερινότητά μας ώστε να αποτρέψουμε την πιθανότητα εκδήλωσης της νόσου ή να την μεταθέσουμε για πολύ αργότερα στη ζωή μας. Ακολουθώντας μια υγιεινή διατροφή, κάνοντας καθημερινή αερόβια άσκηση και μειώνοντας τα επίπεδα του άγχους, κάνουμε μια καλή αρχή.
Ο συχνός έλεγχος από την άλλη πλευρά θα μας επιτρέψει να έχουμε γνώση της πορείας μας, δεδομένου του ότι στην Ελλάδα πάσχει από διαβήτη το 7 % του πληθυσμού και το 20 % δεν το γνωρίζει καν, ενώ από αυτούς που βρίσκονται στη λεγόμενη γκρίζα ζώνη (ένα βήμα πριν το διαβήτη) μόνο το 30 % έχει επίγνωση της κατάστασής του. Αξίζει να τονιστεί πως πέρα από τον εντοπισμό της προδιάθεσης, η νέα αυτή ανακάλυψη ανοίγει το δρόμο για τη θεραπεία της νόσου στο μοριακό της επίπεδο.
[πηγή]
