Νύχια που σέρνονται πάνω στον μαυροπίνακα, πιρούνια που γδέρνουν την επιφάνεια του πιάτου. Ορισμένοι ήχοι ακούγονται ανατριχιαστικοί λόγωψυχολογικών παραγόντων, αλλά και λόγω της ανατομίας του ανθρώπινου ακουστικού πόρου, που τον κάνει πιο ευαίσθητο σε ορισμένες συχνότητες.
Το συμπέρασμα προκύπτει από μελέτη Ευρωπαίων μουσικολόγων, η οποία θα παρουσιαστεί την επόμενη εβδομάδα στο συνέδριο της Ακουστικής Εταιρείας Αμερικής.
Συχνότητες ανατριχίλας
Η ερευνητική ομάδα, μοιρασμένη ανάμεσα Πανεπιστήμιο της Βιέννης και το Πανεπιστήμιο Μέσων και Επικοινωνίας της Κολονίας, ήθελε να διερευνήσει περαιτέρω τα αποτελέσματα προηγούμενων ερευνών, οι οποίες είχαν δείξει ότι οι ανατριχιαστικοί θόρυβοι περιέχουν ήχους μεσαίων συχνοτήτων.
Θέλοντας να μάθουν γιατί οι ήχοι αυτοί είναι ανατριχιαστικοί, ή ακόμα και επώδυνοι στο ανθρώπινο αφτί, οι ερευνητές ζήτησαν από εθελοντές να ακούσουν μια σειρά ηχογραφημένων ήχων και να βαθμολογήσουν το πόσο ανατριχιαστικοί ήταν.
Το ρεπερτόριο του τρόμου περιείχε μεταξύ άλλων τις «στριγκλιές» που αφήνουν οι σκληρές πλαστικές συσκευασίες των χάμπουργκερ, καθώς και τον ήχο μιας κιμωλίας που σέρνεται στον μαυροπίνακα· αυτός ήταν μάλιστα ο ήχος που οι εθελοντές θεώρησαν πιο δυσάρεστο.
Στη δεύτερη φάση του πειράματος, οι ερευνητές επεξεργάστηκαν τους ήχους στον υπολογιστή, αφαιρώντας για παράδειγμα ορισμένες συχνότητες.
Οι εθελοντές κλήθηκαν εκ νέου να ακούσουν και να βαθμολογήσουν τους ήχους, την ώρα που οι ερευνητές μετρούσαν τους φυσιολογικούς δείκτες του στρες, όπως την πίεση του αίματος, την καρδιακή συχνότητα και την ηλεκτρική αγωγιμότητα του δέρματος.
Όπως αναφέρει ο δικτυακός τόπος του περιοδικού Science, η ανάλυση έδειξε ότι οι ανατριχιαστικοί ήχοι περιέχουν συχνότητες οι οποίες περιέργως μοιάζουν με τις συχνότητες της ανθρώπινης φωνής. Συγκεκριμένα, οι ανατριχιαστικοί ήχοι είχαν συχνότητες από 2.000 έως 4.000 hertz, εντός του εύρους της ανθρώπινης ακοής, το οποίο κυμαίνεται από τα 150 έως τα 7.000 hertz.
Εξίσου περίεργη φαίνεται η διαπίστωση ότι η απομάκρυνση του «τονικού», ή μουσικού μέρους των ήχων τούς έκανε να ακούγονται ελαφρώς πιο ευχάριστοι, ενώ αντίθετα η απομόνωση των συχνοτήτων που ακούγονται σαν θόρυβος δεν είχε σημαντική επίδραση.
Υποκειμενικοί και φυσιολογικοί παράγοντες
Ακόμα, οι βαθμολογίες που έδωσαν οι εθελοντές επηρεάζονταν ανάλογα με το ποια νόμιζαν ότι ήταν η προέλευση του θορύβου: Όταν οι ερευνητές τούς έλεγαν ότι οι ήχοι προέρχονταν στην πραγματικότητα από μουσικές συνθέσεις, οι εθελοντές ήταν λιγότερο πιθανό να χαρακτηρίσουν τον ήχο ανατριχιαστικό.
Ωστόσο, ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις που οι εθελοντές δεν χαρακτήριζαν ανατριχιαστικούς τους ανατριχιαστικούς ήχους, το σώμα τους εκδήλωνε σημεία άγχους, όπως αύξηση της πίεσης και της καρδιακής συχνότητας.
Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι το κατά πόσο ένας ήχος θα θεωρηθεί ανατριχιαστικός εξαρτάται και από ψυχολογικούς παράγοντες -τη γνώση της προέλευσης του ήχου.
Το φαινόμενο, όμως, δείχνει να έχει σχέση και με την ανατομία του αφτιού: Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι ο ακουστικός πόρος ενισχύει ορισμένες συχνότητες, συμπεριλαμβανομένων αυτών από 2.000 έως 4.000 hertz.
Ορισμένοι ήχοι είναι ανατριχιαστικοί ακριβώς επειδή ενισχύονται μέσα στο αφτί σε επώδυνα επίπεδα, καταλήγει η ερευνητική ομάδα.
